نقش محلول پاشی سدیم نیتروپروساید بر القای فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی گیاه نرگس (Narcissus tazetta L.) در واکنش به آبیاری با آب شور

آزمایش حاضر با هدف بررسی بهبود تحمل به شوری گیاه نرگس با محلول پاشی سدیم نیتروپروساید به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) طی سال های 1398 و 1399 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری با آب شور در دو سطح 4 و 8 دسی زیمنس بر متر و شاهد (عدم شوری) و سدیم نیتروپروساید در چهار سطح (صفر، 100، 200 و 400 میکرومولار) بود. نتایج نشان داد که تنش شوری بالا باعث ایجاد تنش اکسیداتیو، از جمله افزایش تولید 118 درصدی پراکسید هیدروژن و 82 درصدی مالون دی آلدیید در گیاهان شد. تنش شوری شدید باعث کاهش صفات مورفولوژیکی از جمله کاهش 40 درصدی عمر گل روی بوته و 49 درصدی دوره گلدهی گل نرگس نسبت به شرایط عدم تنش شد. تنش شوری منجر به تغییر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در غلظت های مختلف شد. فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز با تیمار شوری همبستگی مثبت داشت و تا 23 درصدی افزایش نشان داد. در حالی که آنزیم کاتالاز تا سطح 4 دسی زیمنس بر متر شوری 87 درصد افزایش یافت و سپس در غلظت بالاتر در برگ کاهش یافت. با این وجود، کاربرد سدیم نیتروپروساید آسیب اکسیداتیو در گیاهان را با بهبود فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی، پرولین و فلاونویید گل، مانع کاهش زیست توده گیاه شد. در نهایت، نتایج این مطالعه نشان داد کاربرد سدیم نیترو پروساید به ویژه غلظت 200 میکرومولار تحمل به تنش شوری در گل نرگس را از طریق کاهش جذب سدیم تا 16 درصد و پراکسیداسیون لیپیدهای غشا تا 17 درصد بهبود داد.