اثر تیمار کلشی سین و القای پلی پلوئیدی بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی رقم کاشف چای (Camellia sinensis cv. Kashef)

چای (Camellia sinensis L. O. Kuntze) متعلق به خانواده تیاسه و به عنوان یکی از مهم ترین گیاهان اقتصادی جهان دارای خواص درمانی فراوانی بوده و به عنوان نوشیدنی مفرح مورد مصرف قرار می گیرد. القا پلی پلوییدی با استفاده از مواد شیمیایی جهش زا یکی از روش های به نژادی گیاهان دارویی به منظور افزایش قابلیت تولید متابولیت های ثانویه است. به منظور بررسی تاثیر تیمار کلشی سین بر القا پلی پلوییدی و مقایسه تغییرات صفات مختلف در گیاهان تتراپلویید حاصله و دیپلویید (شاهد) رقم کاشف چای، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور غلظت های مختلف کلشی سین (صفر، 2/0، 5/0 و 1 درصد) و مدت زمان (3 و 6 روز متوالی) در سه تکرار انجام شد. برای تعیین سطح پلوییدی، بررسی های مورفولوژیکی، میکروسکوپی و شمارش کروموزوم انجام شد. تعداد کروموزوم در گیاهان دیپلویید و تتراپلویید به ترتیب برابر با 30 (2n=2x=30) و 60 (2n=4x=60) ثبت گردید. نتایج بررسی ها نشان داد که غلظت 5/0 % کلشی سین در مدت زمان شش روز متوالی با بازدهی 82/12% مناسب ترین تیمار برای تولید گیاهان تتراپلویید است. القای پلی پلوییدی باعث ایجاد تغییرات معنی دار در اندازه برگ، محتوی کلروفیل و کاروتنویید و افزایش ترکیب های فیتوشیمیایی مانند پلی فنل، کافیین و فعالیت آنتی اکسیدانی در شاخساره های تتراپلویید نسبت به دیپلویید گردید. همچنین شاخص تراکم روزنه در گیاهان تتراپلویید نسبت به دیپلویید کاهش معنی داری را نشان داد. براساس نتایج این آزمایش، افزایش سطح پلوییدی موجب افزایش ترکیب های آنتی اکسیدانی و برخی ترکیبات فیتوشیمیایی در گیاه دارویی چای گردید.