سنجش رضایت مندی ساکنان از کیفیت مسکن در محلات شهری با رویکرد عدالت فضایی مطالعه موردی: محلات منطقه دو شهرداری تهران

مهم ترین کارکرد هر شهری نقش سکونتی آن است و به همین دلیل ویژگی های کیفی مسکن نقش اساسی در کیفیت فضاهای شهری و عدالت فضایی-اجتماعی دارند. با رشد سریع شهرنشینی در قرن اخیر، به خصوص در جوامع توسعه نیافته و در پی آن رشد طبیعی جمعیت، مهاجرت و کوچک شدن بعد خانوار باعث چالش های جدی در شهر ازجمله کاهش کیفیت مسکن و نابرابری در ابعاد گوناگون کالبدی، محیط زیستی، خدماتی، اجتماعی و اقتصادی شده است. منطقه 2 شهر تهران به دلیل شمالی-جنوبی بودن و کشیدگی از مرکز شهر تا شمالی ترین نقاط شهری تهران دارای گوناگونی سکونتی و کیفیت مسکن می باشد. مسکن یکی از نیازهای حیاتی انسان ها است، به همین دلیل رضایت مندی ساکنان از کیفیت مسکن در محلات شهری قابل تحلیل هستند و بی توجهی به این امر مهم، می تواند باعث نابرابری مسکن شود. هدف پژوهش حاضر تحلیل رضایت مندی ساکنان از کیفیت مسکن در سطح محلات منطقه 2 شهر تهران است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی-تحلیلی با ماهیت کاربردی است و در گردآوری اطلاعات از روش اسنادی و پیمایشی با استفاده از روش پرسشنامه صورت گرفته است. داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون تی تک نمونه، میزان رضایت از شاخص های کیفیت مسکن، آزمون همبستگی پیرسون و در نهایت تحلیل عاملی انجام شده اند. یافته ها نشان می دهد که شاخص های مورد مطالعه (دسترسی، ویژگی ساختاری، امکانات رفاهی، ویژگی اقتصادی، ویژگی اجتماعی و سلامت محیطی) با موضوع پژوهش و حتی مولفه های هر شاخص رابطه معناداری دارند. نتایج رضایت مندی ساکنان نیز نشان دهنده این است که منطقه ازنظر داشتن شاخص های مورد مطالعه پژوهش دارای مطلوبیت مناسبی می باشد. درنهایت ده عامل برای کیفیت مسکن از منظر کیفیت خیابان، نوع ساختمان ، تقاضای مسکن، سطح فرهنگی، امکانات رفاهی، دسترسی به ایستگاه و خطوط حمل ونقل، خلوتی محل، کیفیت صوتی و هوا، نسبت قومی و نژادی و عوارض و مالیات شهرداری قابل شناسایی است. نتایج تحلیل همبستگی پیرسون مشخص می کند که بالاترین همبستگی مربوط به شاخص های امکانات رفاهی با دسترسی و ویژگی اقتصادی بوده است.