الگوی مفهومی اضطراب براساس منابع اسلامی

این پژوهش درصدد تدوین الگوی مفهومی «اضطراب» براساس منابع اسلامی به روش کیفی «تحلیل محتوا» است. بدین منظور، ابتدا تعریف «اضطراب» در روان شناسی بررسی و براساس آن تعداد 12 مفهوم مرتبط با اضطراب از منابع اسلامی استخراج شد. نتایج حاصل از بررسی روایی در این مرحله، به حذف یک مفهوم و باقی ماندن یازده مفهوم دیگر منجر گردید. سپس براساس داده ها، چهار مولفه و یازده عامل برای اضطراب در منابع اسلامی شناسایی گردیدند. مولفه ها و عوامل توسط هشت کارشناس عرصه دین اسلام و روان شناسی ارزیابی و با استفاده از شاخص «روایی محتوایی» (CVI) تحلیل شدند. همه مولفه ها و عوامل توسط کارشناسان تایید گردیدند. تبیین روابط بین مولفه ها با استفاده از آیات و روایات نشان داد مولفه شناختی نقش ایجاد گری در اضطراب دارد و مولفه هیجانی موجب بروز مولفه بدنی و رفتاری می شود. همچنین یافته ها نشان دادند عوامل اضطراب با یکدیگر در ارتباط بوده، ضعف ایمان و دنیاگرایی از اساسی ترین عوامل اضطراب به حساب می آیند.