ارائه الگوی پارادایمی شایستگی معلمان مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

هدف از پژوهش حاضر ارایه الگوی پارادایمی شایستگی معلمان مدارس مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش می باشد

روش پژوهش حاضر کیفی و با استفاده از رویکرد داده بنیاد می باشد. در این روش متن سند تحول به خوبی و کلمه به کلمه بررسی شده و جملات و گزاره های مرتبط با شایستگی معلمان انتخاب شده اند. در کدگذاری باز 121 گزاره، در کدگذاری محوری 10 مولفه و در نهایت مدل پارادایمی شایستگی معلمان ارایه شد. همچنین جهت بررسی اعتبار و روش حاضر، یافته های پژوهش و شیوه اجرای روش به سه نفر از متخصصان سند تحول و یک نفر کارشناس تعلیم و تربیت ارجاع داده شد.

یافته های پژوهش بیانگر این است که شایستگی‎های دینی و شرایط و امکانات معلم موجب و علت شایستگی های وی می باشند. شایستگی های دینی با مولفه های دستیابی به حیات طیبه، معرفت و محبت به خدا، اعتقاد به توحید، قدر شناسی از خداوند و افزایش بصیرت و شرایط و امکانات معلم نیز شامل مولفه های استقرار نظام سنجش شایستگی های معلمان، آموزش و توانمندسازی معلمان و مشارکت معلمان در برنامه ریزی درسی جز شرایط علی محسوب می شوند. همچنین شایستگی های اخلاقی با مولفه های امانتدار، حقیقت جو، عزت نفس، شجاعت و ویژگی های ذاتی و اکتسابی جز شرایط زمینه ای می باشند. عادل بودن با مولفه های نداشتن نگاه نژادپرستانه، کمک به تحقق عدل جهانی، رعایت عدالت آموزشی، ظلم ستیزی و روحیه انقلابی و سلامت جسم و روان با مولفه های داشتن روحیه و نشاط، سلامت جسمی، سلامت فردی و بهداشت محیطی و ورزش و تفریح سالم جز شرایط مداخله گر می باشند. شایستگی علمی با مولفه های آشنایی با ساحت های تعلیم و تربیت، ارج نهادن به دستاوردهای علمی، توسعه زمینه پژوهشگری و برخوداری از دانش پایه و تعقل و شایستگی فردی و اجتماعی با مولفه های مشارکت جویی، ارتباط با متخصصان و ارتباط موثر با خانواده جز راهبردها محسوب می شود. و در نهایت شایستگی حرفه ای با مولفه های کارآفرینی، رشد و تعالی خود، انضباط مالی، توانمندسازی دانش آموزان، استفاده از ظرفیت های موجود و رشد و تعالی دانش آموزان جز پیامدها محسوب می شوند.

شناخت شایستگی ها در نظام تربیت معلم کشور می تواند به سیاستگذاران و برنامه ریزان آموزشی در اتخاذ راهبردهای مناسب برای کاهش شکاف بین وضع موجود و مطلوب در این زمینه و ارتقای وضعیت مولفه های شایستگی یاری رساند.