مطالعه تطبیقی چالش های حقوقی حمایت نظام فعلی کپی رایت از هنرهای معاصر با تاکید بر حقوق ایران و انگلستان

با وجود جایگاه ویژه آثار هنری در نظام فعلی کپی رایت به عنوان یکی از دو موضوع اصلی این نظام و برخلاف رویه جاری بسیاری از کشورهای دارای نظام فهرست باز مانند فرانسه، که قلمرو حمایت را به هرگونه مصداق اثر هنری توسعه داده اند، قانون گذاران دارای نظام فهرست فراگیر و بسته از جمله قانون انگلستان و ظاهر قانون فعلی کپی رایت ایران، حمایت را تنها محدود به آثاری در هنر کرده اند که از سوی قانون گذار تصریح شده باشد. از این رو شناسایی انواع دسته بندی ها و مصادیق آثار هنری مذکور در قوانین کشورها، بسیار بااهمیت است. به ویژه از این جهت که قانون گذار در این دسته بندی ها، الزاما از طبقه بندی های رایج در مکاتب هنری معاصر پیروی نکرده که حمایت قانون گذار از آثار هنری نوپیدا را با مشکلاتی مواجه ساخته است. از سوی دیگر انطباق اصل «تفکیک بین ایده و بیان آن» و نیز شرایط شکلی و ماهوی حمایت از آثار فکری در نظام کپی رایت بر برخی از آثار هنری معاصر، همچون شرط شکلی «تثبیت اثر و دوام آن» و نیز شرط ماهوی «اصالت اثر»، با چالش هایی مواجه شده که نیازمند بررسی های عمیق حقوقی است. هدف از این مقاله بیان چالش های یادشده و احیانا ارایه راه حل های پیشنهادی است. این امر به ویژه برای نظام فعلی کپی رایت ایران که در شرایط حاضر و با بازنگری همه جانبه در قانون فعلی کپی رایت درحال پوست اندازی اساسی است، از اهمیت بالایی برخوردار است. امید می رود این پژوهش توانسته باشد به سهم خود، گامی هرچند کوچک جهت اصلاح قوانین مالکیت فکری ایران با هدف حمایت هرچه بیشتر از آثار هنری برداشته باشد تا زمینه شکوفایی استعدادهای هنری جوانان کشور بیش از پیش فراهم آید.