بررسی تطبیقی اسلوب خطاب در قرآن و خطب نهج البلاغه

اسلوب، روشی است که گوینده یا نویسنده برای بیان اندیشه ها و احساساتش برمی گزیند. سبک بیان مقاصد، تاثیر فوق العاده ای بر مخاطب در پذیرش یا رد مطلب ارایه شده دارد. هدف پژوهش حاضر، پاسخ به این سوال است که سبک خطاب و کاربرد آن در قرآن و نهج البلاغه چگونه است و چه ویژگی ها و امتیازاتی دارد. در پاسخ به این مساله به روش توصیفی و تحلیلی، ابتدا خطاب های این متون بر اساس اسلوب ترکیبی تقسیم شد، سپس جهت شناسایی مشخصه ها و امتیازات این اسلوب ها، نمونه های موردی اغراض بلاغی آنها مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد سبک انشایی در قرآن و سبک خبر در خطب نهج البلاغه، حضور بسامدی دارد. در تمامی این سبک ها، بجز سبک خبر، معنای ثانویه غلبه دارد. کاربرد این اسالیب در معنای ثانویه، از نظر روانی، تاثیر زیادی بر مخاطب می گذارد، لذا هر دو متن از اسالیب در تبیین معارف الهی، هدایت و تربیت مخاطبان استفاده شایانی نموده است. شناسایی این معانی در گرو توجه به قراین متصل و منفصل متن است، بنابراین بدون توجه به این اسلوب ها و معانی مجازی آنها، فهم متون فوق دچار نقصان است.