خانگی ‏شدن رسانه‏ ها، رسانه ‏ای‏ شدن خانه ‏ها؛ فرهنگ مادی فناور‏ی های رسانه ‏ای و تغییرات خانه و فضاهای خانگی در ایران

خانه امروزی با خانه سنتی یا پیشاصنعتی، تفاوت ‏های چشمگیری دارد. عوامل پرشماری در تغییرات خانه دخیل بوده ‏اند، اما هیچ‏ یک از آن ها به اندازه ورود فناوری‏ ها بر خانه و فضاهای خانگی ‏تاثیرگذار نبوده اند. هدف پژوهش حاضر، واکاوی فرایند پیوند و همنشینی خانه‏ های ایرانی و دستگاه ‏های رسانه ‏ای و تاثیرات متقابل آن‏ها بر یکدیگر است. در این مقاله، تلاش کرده ایم تا فارغ از وجه محتوایی رسانه‏ ها که اغلب موردتوجه قرار می‏ گیرد با تمرکز بر فرهنگ مادی دستگاه‏ های رسانه ‏ای و به ویژه تلویزیون، فرایند هم زمان خانگی‏ شدن دستگاه ‏های رسانه‏ ای و رسانه‏ ای شدن خانه‏ ها در ایران را بررسی کنیم. یافته ‏های این پژوهش نشان می ‏دهد که دستگاه ‏های رسانه ‏ای در هنگام ورود به ‏درون خانه ‏های ایرانی و در روند خانگی شدن، با مقاومت‏ هایی از درون و بیرون روبه رو بوده ‏اند. ویژگی مشترک این مقاومت ‏ها، با وجود خاستگاه متفاوتشان، ایدیولوژیک بودن آن‏هاست. همچنین، برپایه یافته های پژوهش، فرایندی از رسانه ‏ای شدن خانه در ایران قابل تشخیص است که با ورود رادیو و به ‏تبع آن، برق، به ‏درون خانه ‏ها‏ی ایرانی آغاز شده و به ‏تدریج، امروزه به‏ سوی هوشمندسازی روزافزون خانه درحال حرکت است. با حرکت در این مسیر، خانه خود به یک شبه رسانه تبدیل می ‏شود؛ رسانه ‏ای که با ارتباط و پیوند با خانه‏ های دیگر، محله ها، و شهرهای هوشمند، درحال حرکت به‏ سوی «خانه متصل» است.