اثر محلول پاشی اسید سالیسیلیک و نانوسیلیکون بر عملکرد و صفات فیزیولوژیک ذرت (Zea mays L.) در مناطق زراعی آلوده به فلزات سنگین

به دلیل صنعتی شدن و فعالیت های مخرب انسانی، آلودگی خاک به عناصر سنگین به شدت در حال گسترش است. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر استفاده از سیلیکون و اسیدسالیسیلیک بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت در دو مزرعه خصوصی رحیمی و مولوی (که آلوده به فلزات سنگین بود و در مجاورت کارخانه های سرب و روی شهر زنجان واقع شده بودند) در سال 1399 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل محلول پاشی سالیسلیک اسید در چهار سطح صفر، 600، 1200 و 1800 میکرو مولار و محلول پاشی نانوسیلیکون در چهار سطح صفر، 600، 1200 و 1800 میلی مولار بود. نتایج آنالیز خاک نشان داد که غلظت عناصر سرب، روی و کادمیوم در هر دو مزرعه از حد مجاز بالاتر بوده و این آلودگی فلزات سنگین در مزرعه رحیمی شدت بیشتری داشت. آلودگی فلزات سنگین سبب کاهش ارتفاع بوته، عملکرد دانه و اجزای آن، عملکرد زیستی، محتوای کلروفیل و افزایش پرولین شد. بیشترین عملکرد دانه و وزن هزاردانه از تیمار 1800 میلی مولار اسیدسالیسیلیک و 1200 میلی مولار نانوسیلیکون و کمترین آن از تیمار شاهد (عدم مصرف اسیدسالیسیلیک و نانوسیلیکون) به دست آمد. بیشترین محتوای کلروفیل از تیمار 1800 میلی مولار اسیدسالیسیلیک در مزرعه مولوی به دست آمد و در تیمار 1800 میلی مولار نانوسیلیکون حداکثر مقدار کلروفیل نیز در مزرعه مولوی مشاهده شد. در مجموع تیمارهای به کاررفته تاثیر مثبت بر بهبود عملکرد و اجزای عملکرد کمی، محتوای کلروفیل و محتوای نسبی آب برگ ذرت علوفه ای داشت. از بین سطوح به کار رفته تیمارها، محلول پاشی 1800 میلی مولار سالیسیلیک اسید و 1200 میلی مولار نانوسیلیکون برای بهبود تحمل تنش فلزات سنگین در این منطقه قابل مطالعه و بررسی بیشتر است.