بررسی سهم انواع لندفرم های ژئومورفولویک در تولید رسوب با استفاده از تکنیک منشایابی رسوب

مساله ی مهم و قابل توجه در پژوهشهای کاربردی برای مدیریت حوزه های آبخیز، آگاهی از چگونگی فرآیند تولید رسوب شبکه زهکشی است که بتواند به طور مشترک و یکپارچه، عملکرد دامنه ها و سیستم رودخانهای را در مقیاس مکانی و زمانی مشخص دربر گیرد. در مطالعات مربوط به فرسایش و رسوب، بررسی شکل و تحولات فرسایشی لندفرم های ژیومورفولوژی، محور مطالعات علوم زمین برای یک مدت طولانی بوده است. در دو دهه ی اخیر، تکنیک منشایابی رسوب به عنوان یک روش کلیدی تعیین منابع رسوب برای بررسی فرآیند فرسایش و رسوب حوزه های آبخیز می تواند به کار گرفته شود. هدف از این پژوهش بررسی سهم انواع لندفرم های ژیومورفولوژی در تولید رسوب با استفاده از تکنیک منشایابی رسوب در حوزه آبخیز چهل چای استان گلستان است. لذا با استفاده از شاخص توپوگرافی، 4 لندفرم شامل دامنه های محدب، مقعر، دره های باز و شیب بین دامنه های محدب و مقعر مشخص شد. نمونه برداری از منابع رسوب و رسوب معلق طی 8 رخداد سیلاب در بازه ی زمانی اسفند 1398 تا اردیبهشت 1399 صورت گرفت. با استفاده از دستگاه XRF غلظت 23 ردیاب ژیوشیمیایی اندازه گیری شد. پس از آزمونهای دامنه، کروسکال-والیس و تحلیل تشخیص، در نهایت ردیاب های Ba، Ni،Pb، V، Mgo، Mno و Cao بالاترین درصد توان تفکیکپذیری را داشتند. بر اساس نتیجه ی به دست آمده از اجرای مدل ترکیبی بیزین، دامنه های محدب 9/60 سهم تولیدی رسوب را به خود اختصاص داده است و در مرتبه ی دوم، سهم دره های کم عمق 5/28 درصد برآورد شده است. هم چنین با استفاده از مدل سازی رسوب مجازی، خطای میانگین در محدوده ی 6/0 و 4/8 درصد و خطای جزر میانگین مربعات در دامنه ی 7/1 و 23 برآورد شد.