زمین شیمی و پتروژنز سنگ های گرانیتوییدی در ایالت فلززایی طارم- هشتجین، البرز باختری

ایالت فلززایی طارم- هشتجین، شامل 17 کانسار پورفیری، اپی‏ ترمال و اکسید آهن-آپاتیت ماگمایی است که در کمان ماگمایی البرز باختری واقع شده است. برپایه بررسی های زمین‏ شیمیایی سنگ‏ کل، سنگ‏ های گرانیتوییدی این پهنه سرشت کالک‏ آلکالن پتاسیم بالا و شوشونیتی دارند و شامل واحدهای سنگی مونزونیت، مونزودیوریت، کوارتزمونزونیت، گرانیت و به میزان کمتر سنگ های سینیتی هستند. این سنگ‏ ها سرشت متاآلومینوس دارند و از نوع I هستند. برپایه بررسی های زمین‏ شیمیایی عنصرهای خاکی نادر (شامل غنی شدگی عنصرهای LREE و تهی‏ شدگی عنصرهای HREE)، نسبت های ایزوتوپی Sr-Nd-Pb و سن اورانیم-سرب آنها (6/1±4/37 تا 58/1±87/42 میلیون سال پیش)، این گرانیتوییدها با محیط‏ های زمین ساختی کششی پشت کمانی در ارتباط هستند. غنی شدگی از عنصرهای LILE و تهی شدگی از عنصرهای HFSE نشان‏ دهنده دخالت مواد پوسته‏ ای در پیدایش مذاب وابسته به پهنه فرورانش هستند. نتایج به دست آمده از بررسی‏ های زمین شیمیایی و نسبت‏ های ایزوتوپی Sr86/Sr87 و Nd143/Nd144 برای سنگ‏ های گرانیتوییدی مورد بررسی نشان می‏ دهد ماگمای اولیه این سنگ‏ ها، توسط ذوب بخشی گوه گوشته‏ ای (گوشته سنگ کره ای غنی‏ شده) تشکیل شده است و در طول تکامل ماگمایی تحت تاثیر تبلوربخشی و آلایش پوسته‏ ای قرار گرفته‏ اند. این حجم از ماگما، منجر به پیدایش سنگ‏ های آتشفشانی-نفوذی کمان‏ ماگمایی البرز باختری در پهنه فرورانشی شده است؛ به گونه ای که در پالیوژن کمان ماگمایی ارومیه- دختر، تحت تاثیر یک رژیم فشارشی و همگرای واقع در کمان آتشفشانی پدید آمده است؛ اما در زمان ایوسن- الیگوسن، البرز باختری و ایالت فلززایی طارم- هشتجین تحت تاثیر نیروی کششی در پهنه ای پشت کمانی پدید آمده‏ اند