هوش مصنوعی در مراقبت های پرستاری و مامایی: راه حل جدید یا چالش های اخلاقی جدید؟

با پیشرفت فناوری هوش مصنوعی، می توان از آن در حوزه پرستاری و مامایی به منظور بهبود تصمیم گیری، ارایه مراقبت بهتر به بیماران و بهبود عملکرد سیستم بهداشتی استفاده کرد. ازاین رو، کاربرد هوش مصنوعی در این حوزه ها به عنوان یک رویکرد موثر و نوین در ارایه خدمات مراقبتی موردتوجه قرار گرفته است. بااین حال، کاربردهای عملی هوش مصنوعی در تمامی حوزه های این دو حرفه محدود هستند و استفاده از هوش مصنوعی در حوزه مراقبت های بهداشتی می تواند چالش های اخلاقی جدیدی به وجود آورد. کاربردهای عملی هوش مصنوعی در پرستاری و مامایی: فناوری هوش مصنوعی در پرستاری و مامایی برای بهبود تصمیم گیری، مراقبت از بیمار و ارایه خدمات به کار گرفته می شوند (1). همچنین هوش مصنوعی می تواند برای پشتیبانی از تصمیم گیری بالینی پرستاران در موقعیت های پیچیده مراقبتی یا انجام وظایفی همانند فرآیند مستندسازی، مورداستفاده قرار گیرد (2). چالش های اخلاقی: با استفاده از هوش مصنوعی در حوزه بهداشت چالش های اخلاقی جدیدی به وجود می آیند. به عنوان مثال، پرستاران و ماماها باید اطمینان حاصل کنند که یکپارچه سازی هوش مصنوعی در سیستم بهداشت به گونه ای صورت می گیرد که اخلاقی باشد و با ارزش های پرستاری اصلی مانند مراقبت مهربانانه و مراقبت کل نگر هماهنگ باشد (3). گرچه استفاده از هوش مصنوعی در حوزه پرستاری و مامایی می تواند به عنوان یک ابزار کمکی برای پرستاران و ماماها مورداستفاده قرار گیرد، اما نمی تواند به عنوان جایگزین آن ها در نظر گرفته شود. پرستاران و ماماها نقش مهمی در ارایه خدمات بهداشتی و درمانی به بیماران دارند و علاوه بر ارایه مراقبت به فرد بیمار، با ارایه پشتیبانی عاطفی و روانی نیز به بهبود سلامتی آن ها کمک می کنند. هوش مصنوعی می تواند در برخی از وظایف مانند پردازش داده های بیماری، تشخیص برخی از بیماری ها و ارایه پشتیبانی در تصمیم گیری های بالینی به کار گرفته شود، اما نمی تواند جایگزین نقش انسانی پرستاران و ماماها و متخصصین درمانی گردد (4, 5). قابلیت بالقوه هوش مصنوعی برای بهبود تصمیم گیری ها، بهبود مراقبت از بیمار و ارایه خدمات بهداشتی در حوزه ی پرستاری و مامایی بسیار ارزشمند است. در این زمینه، استفاده از هوش مصنوعی به عنوان یک رویکرد نوین و موثر در ارایه خدمات مراقبتی بهبود یافته است. بااین حال، استفاده از هوش مصنوعی در حوزه بهداشت چالش های اخلاقی جدیدی به وجود می آورد و نیاز به مشارکت بیشتری از تمامی نهادهای مرتبط وجود دارد. پرستاران و ماماها باید اطمینان حاصل کنند که یکپارچه سازی هوش مصنوعی در سیستم بهداشت به گونه ای صورت می گیرد که اخلاقی باشد و با ارزش های پرستاری اصلی مانند مراقبت مهربانانه هماهنگ باشد. مدل های علم داده همچنین می توانند به بهبود توانایی های یادگیری ماماها کمک کنند و ارایه خدمات بهداشتی را بهبود بخشند. درنهایت، باید راهنمایی ها و مقررات واضحی توسعه و اجرای هوش مصنوعی در حوزه بهداشت ارایه شود تا اطمینان حاصل شود که این فناوری به گونه ای اخلاقی و پاسخگویی به نیازهای جامعه توسعه پیدا کند. در مراقبت های پرستاری و مامایی، چندین محدودیت در استفاده از هوش مصنوعی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود، ازجمله:کمبود تماس و تعامل انسانی: مراقبت های پرستاری و مامایی نیاز به لمس شخصی و حمایت عاطفی دارند که سیستم های هوش مصنوعی نمی توانند این نوع مراقبت را فراهم کنند. محدودیت در تفسیر نیازهای بیمار: سیستم های هوش مصنوعی برای تولید پیشنهاد ها، به داده ها و الگوریتم ها نیاز دارند که ممکن است نیازها و ترجیحات منحصربه فرد بیمار را نتوانند به طور کامل درک کنند. توانایی محدود هوش مصنوعی در ارایه مراقبت های فیزیکی و جسمانی: سیستم های هوش مصنوعی نمی توانند مراقبت فیزیکی مانند تجویز دارو یا انجام روش های پزشکی را که جنبه های مهمی از مراقبت پرستاری و مامایی هستند، فراهم کنند. توانایی محدود در مواجهه با شرایط پیچیده: مراقبت های پرستاری و مامایی اغلب درگیر شرایط پیچیده ای هستند که نیاز به تفکر انتقادی و مهارت های تصمیم گیری دارند، که سیستم های هوش مصنوعی ممکن است در تفکر نقادانه دارای محدودیت باشند. وابستگی به کیفیت داده ها: سیستم های هوش مصنوعی برای تولید پیشنهاد ها به داده های دقیق و جامع وابسته هستند. مسایل کیفیت داده، مانند داده های ناقص یا نادرست، می تواند دقت پیشنهاد های تولیدشده توسط هوش مصنوعی را کاهش دهد. ملاحظات اخلاقی: استفاده از هوش مصنوعی در مراقبت های پرستاری و مامایی مشکلات اخلاقی مربوط به حریم خصوصی بیمار و امنیت داده را به همراه دارد. هزینه: توسعه و پیاده سازی سیستم های هوش مصنوعی می تواند هزینه بر باشد و در برخی مراقبت پرستاری و مامایی دسترسی و بهره برداری از آن ها را محدود کند (1, 6-8). استفاده از هوش مصنوعی در مراقبت های سلامت، چالش های اخلاقی متعددی را به همراه دارد که باید مدنظر قرار گیرند. در ادامه چندین چالش اخلاقی در استفاده از هوش مصنوعی در مراقبت های سلامت آورده شده است:تاثیر بر استقلال بیمار: استفاده از هوش مصنوعی در مراقبت های سلامت ممکن است بر استقلال بیمار تاثیر بگذارد و نیاز به اطمینان از مشارکت بیمار در فرایند تصمیم گیری های مراقبتی وجود دارد (7). رضایت آگاهانه: استفاده از هوش مصنوعی در عمل به چالش های فوری در یکپارچه سازی آن با مسایل بالینی مواجه است، ازجمله اینکه چگونه با اخذ رضایت آگاهانه هماهنگ شود (9). ایمنی و شفافیت در دستورالعمل ها: در استفاده از هوش مصنوعی در مراقبت های سلامت، نیاز به ایمنی و شفافیت و وضوح در دستورالعمل ها و مقررات وجود دارد (10). حریم خصوصی: استفاده از هوش مصنوعی در مراقبت های سلامت، شامل جمع آوری داده های شخصی و حساس است که باید از حملات سایبری محافظت شود و حریم خصوصی اطلاعات بیماران حفظ گردد (11). پاسخگویی و شفافیت: در توسعه و استفاده از هوش مصنوعی در مراقبت های سلامتی، نیاز به پاسخگویی به موقع و شفافیت وجود دارد (12). درنتیجه، استفاده از هوش مصنوعی در مراقبت های سلامت علیرغم مزایای متعدد، محدودیت ها و چالش های اخلاقی متعددی را به همراه دارد که باید به آن ها پرداخته شود، ازجمله رضایت آگاهانه، ایمنی و وضوح دستورالعمل ها، حریم خصوصی داده های مرتبط با بیمار، پاسخگویی و تاثیر بر استقلال بیمار. ایجاد دستورالعمل و مقررات واضح برای تضمین توسعه و پیاده سازی هوش مصنوعی به روشی اخلاقی و پاسخگو دارای اهمیت هست.