مقایسه تاثیر آموزش خود مراقبتی به روش مجازی و بازخورد محور بر رفتارهای خود مراقبتی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی سیدالشهدا (ع) ارومیه در سال 1401- 1400

بیماران مبتلا به نارسایی قلب به دلیل ماهیت مزمن بیماری دچار اختلال در خودمراقبتی و عوارض بیماری ازجمله بستریهای مکرر هستند. در این میان، استفاده از روش های نوین آموزشی مثل آموزش مجازی و بازخورد محور، از روش های موثر در آموزش بیماران محسوب می شود. بنابراین مطالعه حاضر باهدف تعیین و مقایسه تاثیر آموزش خود مراقبتی به روش آموزش از مجازی و آموزش به روش مجازی و بازخورد محور بر رفتارهای خود مراقبتی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی انجام گرفت.

مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی بود. در ابتدا 90 بیمار ب مبتلا به نارسایی قلبی مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی سیدالشهدا (ع) ارومیه در سال 1401- 1400 به روش در دسترس انتخاب شدند. سپس بیماران به روش تصادفی بلوکی در سه گروه آموزش بازخورد محور، آموزش مجازی و گروه کنترل قرار گرفتند. در گروه آموزش بازخورد محور، آموزش به صورت انفرادی و در طی یک ماه و به صورت دو جلسه ی 60-45 دقیقه ای در هفته و به صورت چهره به چهره، سخنرانی و همراه با بازخورد در پایان هر جلسه برای فرد انجام شد. در گروه آموزش مجازی، محتوای آموزشی در نرم افزار واتساب به صورت متن و تصویر روزانه تا سه ماه درمجموع 90 پیام و تصویر محتوای آموزشی به بیمار ارسال شد. گروه کنترل، مراقبت های روتین را دریافت نمودند. ابزار پژوهش شامل فرم اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه اروپایی رفتار مراقبت از خود در بیماران نارسایی قلبی بود. تجزیه تحلیل به وسیله آزمون های تی زوجی، ANOVA و کای دو در نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام شد.

قبل از مداخله از لحاظ متغیرهای دموگرافیک ونیز رفتارهای خودمراقبتی بین سه گروه تفاوت آماری معناداری وجود نداشت (05/0 >p). میانگین نمره رفتار خود مراقبتی بین سه گروه کنترل، بازخوردی و آموزش مجازی بعد از مداخله به ترتیب 66/5 ± 73/31، 44/4 ± 93/41 و 072/5 ± 36 بود. آزمون ANOVA نشان داد این تفاوت از لحاظ آماری معنی دار بود (0001/0=P). آزمون توکی نشان داد آموزش بازخوردی نسبت به آموزش مجازی در ارتقا و خودمراقبتی بیماران موثرتر بود (05/0>p). همچنین نتایج آزمون تی زوجی نشان داد که در گروه بازخورد، بین میانگین نمره خودمراقبتی قبل از مداخله (99/4 ± 8/30) و بعد از مداخله (44/4 ± 93/41) تفاوت آماری معنی داری وجود داشت (0001/0=P). در گروه آموزش مجازی، نمره خود مراقبتی قبل و بعد از مداخله به ترتیب 99/4 ± 03/31 و 07/5 ± 36 بود که این اختلاف از لحاظ آماری معنی دار بود (0001/0=P).

نتایج نشان داد آموزش خود مراقبتی به روش آموزش مجازی و بازخوردی، بر رفتارهای خود مراقبتی بیماران نارسایی احتقانی قلبی تاثیر مثبت دارد. همچنین نتایج نشان داد گرچه هر دو نوع آموزش موثر بودند ولی آموزش بازخوردی نسبت به آموزش مجازی در ارتقا و خودمراقبتی بیماران موثرتر بود. با توجه به تاثیر این دو روش آموزشی بر خودمراقبتی بیماران نارسایی احتقانی قلبی و نیز ساده و آسان بودن آن ها، استفاده از این دو روش در آموزش این بیماران توصیه می گردد.