بررسی تاثیر نیتروژن و متانول بر شاخص های رشد، عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه سیاه دانه (.Nigella sativa) تحت تنش خشکی

برای بررسی واکنش های رشدی و عملکرد گیاه به نیتروژن و متانول تحت تنش خشکی آزمایش کرت های دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال زراعی 1399-1398 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش آبیاری با 4 سطح (شاهد بدون تنش، آبیاری در زمان 80 درصد، 60 درصد و 40 درصد ظرفیت زراعی خاک) در کرت های اصلی، نیتروژن با 4 سطح (شاهد، 30، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) در کرت های فرعی و متانول با 3 سطح (صفر، 10 و 30 درصد) در کرت های فرعی فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش آبیاری شاخص های رشد و عملکرد گیاه کاهش یافت، در-حالی که با افزایش غلظت نیتروژن و متانول شاخص های رشد و عملکرد افزایش پیدا کرد. برهم کنش کاربرد 10 درصد متانول و 30 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، ارتفاع و طول ریشه را به میزان 9 و 16 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. همچنین برهم کنش سه گانه تیمارهای آبیاری شاهد، کاربرد 30کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 10 درصد متانول، سرعت رشد محصول را 17.44 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. کاربرد سطوح بالای نیتروژن و متانول تحت تنش شدید باعث کاهش میزان عملکرد دانه گردید. بطور کلی نتایج نشان داد که برهم کنش سه گانه تیمارهای بدون تنش آبیاری، کاربرد 90 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و کاربرد 10 درصد متانول سبب افزایش معنی دار (3.6 درصد) عملکرد دانه شد که با توجه به اهمیت و ارزش اقتصادی گیاه سیاه دانه در صنایع دارویی کاربرد این تیمار برای تولیدکنندگان این گیاه توصیه می گردد.