اثربخشی عرفان حکمی در علم کلام با تکیه بر اندیشه های فیض کاشانی

عرفان از سه جهت می‎تواند در علم کلام موثر واقع شود. نقش آن در طرح مسایل کلامی، شرح و تبیین این مسایل با عنایت به مبانی وجودشناسی و ایجاد تحول در ادبیات و سبک بیان کلام از مواردی است که در این نگاشته به بحث گذاشته می‎شود. عرفان فیض کاشانی با ویژگی‏هایی که دارد، در علم کلام او تاثیرگذار است. سازگاری با شریعت و حکمت عقلی حکما از اهم این خصوصیات است. عرفان او را در این نوشتار «عرفان حکمی» نام می‎دهیم. نزد او عقل موید به شهود نیز به آنچه انبیا رسیده‏اند، دست می‎یابد؛ لیکن با سه تفاوت و آن اینکه فراورده‏های وحی وسیع‏تر، عمیق‏تر و مربوط به همه سطوح مخاطبان است. عرفان فیض کاشانی هماهنگ با عرفان شیعی و مبتنی بر حکمت صدرایی است. این عرفان حکمی می‎تواند از جهات مختلف، تاثیر قابل توجهی در علم کلام داشته باشد که نمونه‏ای از این تاثیرها در آرای کلامی فیض دیده می‎شود.