بررسی اجزای اسانس و اثرات آنتی اکسیدانی اسانس و عرق گیاه مفراح

گیاه مفراح یا پونه سای مواج عضو خانواده نعناعیان و گیاه دارویی بومی ایران همراه با خواص درمانی فراوان می باشد.

این مطالعه به بررسی فارماکوگنوستیکی گیاه مفراح رویشی در همدان می پردازد.

اسانس گیاه از راه تقطیر آبی با استفاده از دستگاه کلونجر به دست آمد. چهار نمونه از عرق این گیاه از نقاط مختلف شهر همدان خریداری شد. عصاره ی متانولی اندام های هوایی نیز به طریق خیساندن استخراج شد. بررسی های خرده نگاری برگ، در کنار آنالیز ترکیبات اسانس و نمونه های عرق انجام شد. خواص آنتی اکسیدانی اسانس و عصاره نیز با تست ABTS سنجیده و محتوای فنلی و فلاونوییدی عصاره نیز اندازه گیری شدند.

آنالیز کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنجی جرمی نشان داد، 1،8 -سینیول، نپتالاکتون و بتا- پینن اجزا اصلی اسانس بودند. اجزای فرار یکی از نمونه های عرق به اسانس گیاه شباهت داشت. عصاره ی گیاه اثرات آنتی اکسیدانی قوی تری نسبت به اسانس آن نشان داد (IC50 برابر با 2/79 ± 0/385 میلی گرم در میلی لیتر). محتوای فنلی و فلاونوییدی عصاره به ترتیب برابر با 69/24 ± 3/34 میکروگرم گالیک اسید در میلیگرم عصاره و 12/01 ± 0/26 میکروگرم کویرستین در میلی گرم عصاره بودند. تریکوم های پوششی و ترشحی عالوه بر روزنه از نوع دیاسیتیک و آوند مارپیچی در مطالعات میکروسکوپی دیده شد.

نتایج این تحقیق نشان دادند که عصاره ی متانولی گیاه مفراح دارای پتانسیل بالای آنتی اکسیدانی و محتوای بالا فنلی و فلاونوییدی می باشد. 1،8 -سینیول جزء اصلی اسانس بوده و با توجه به کمیاب بودن نمونه گیاهی، در بین نمونه های عرق تقلباتی وجود دارد.