بررسی تطبیقی درخت به عنوان ایماژی اساطیری و عرفانی در رساله های تمثیلی سهروردی و مثنوی مولانا

گیاهان بویژه درختان همواره حضوری سمبلیک در میان آیین ها و ادیان مختلف داشته اند. صورت مثالی درخت پر از رمز و رازهایی است که انسان به عنوان بخشی از آن یا بهتر است بگوییم بخش مرکزی این تصویر به شمار می رود. درخت به واسطه خصیصه های متمایزش به نوعی پیونددهنده عناصر زمینی و آسمانی است. سهروردی و مولانا با امتزاج خصیصه های اساطیری و عرفانی درخت، تصویری ابداع کردند که چند پهلو، گریزپذیر، ذوالبطون و در عین حال جامع اضداد است. آنان در آثار خود از تصویر درخت برای بیان معانی و مفاهیمی گوناگونی بهره بردند. به بیان دیگر، درخت به عنوان یک تصویر واحد برای معانی متعددی به کار رفته است. این جستار با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داستان های تمثیلی سهروردی و مثنوی مولوی سعی دارد به بررسی تصویر درخت به عنوان ایماژی بپردازد که سازنده معنی است و در عین حال حیات و جهان بینی عارف با این تصویر و مانند آن تعریف می شود.