تاثیر توسعه شهرک های گلخانه ای بر تامین نیاز زیست محیطی دریاچه ارومیه با استفاده از مدل SWAT (مطالعه موردی: حوضه آبریز آجی چای)

تولید چند برابری محصولات کشاورزی در محیط گلخانه نسبت به محیط باز به ازای مصرف آب برابر یکی از راه کارهای مهم در استفاده بهینه از منابع آب می باشد. در این تحقیق سه سناریو بدبینانه، عادی و ایده آل جهت توسعه شهرک های گلخانه ای در حوضه آبریز آجی چای تنظیم گردید. جهت ارزیابی اثرات اجرای سناریوهای توسعه شهرک های گلخانه ای از مدل ابزار ارزیابی آب و خاک (SWAT) در بازه زمانی 2016- 1987استفاده گردید. شاخص های آماری حاکی از دقت بالای شبیه سازی در کلیه ده ایستگاه آب سنجی می باشد، به طورری که در ایستگاه آخولا (خروجی حوضه) آماره های همبستگی، نش-ساتکلیف و جذر میانگین مربعات خطا در دوره واسنجی به ترتیب برابر با 92/0، 83/0 و 48/6 مترمکعب بر ثانیه و در دوره صحت سنجی به ترتیب برابر با 86/0، 73/0 و 23/3 مترمکعب بر ثانیه بوده است. توسعه شهرک های گلخانه ای با مساحت 1875 هکتار در حوضه آجی چای به ازای سناریو اول و دوم به ترتیب موجب افت متوسط 68/11 و 41/4 متری و به ازای سناریو سوم موجب افزایش 86/3 متری متوسط تراز آب زیرزمینی آبخوان های حوضه آجی چای نسبت به شرایط اولیه گردیده است. در انتهای دوره شبیه سازی سناریو سوم، افزایش حجم جریان در ایستگاه آب سنجی آخولا به میزان 5/28 میلیون مترمکعب در سال بوده است. نتایج سناریو سوم نشان داد که از کل حجم کاهش یافته از برداشت آب های زیرزمینی، 24 درصد آن از طریق رودخانه ها به دریاچه ارومیه تخلیه گردیده، 38 درصد آن مربوط به آب برگشتی آبیاری سنتی بوده و بخش دیگر آن صرف افزایش برداشت بخش کشاورزی از آب های زیرزمینی و رودخانه ها گردیده است.