ارزیابی واکنش های مورفولوژیک و بیوشیمیایی گیاه زعفران به تنش شوری

افزایش املاح مختلف در خاک یا آب آبیاری گیاه را با تنش شوری مواجه می سازد. گیاه با قرار گرفتن در محیط شور با منفی شدن پتانسیل اسمزی محلول خاک و انباشتگی یون های سمی نظیر سدیم و کلر صدمه می بیند. شوری بسیاری از خصوصیات رشد و فیزیولوژی گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد و مانع رشد و عملکرد مناسب آنها می شود. بیوسنتز متابولیت های ثانویه در گیاهان دارویی نه تنها به صورت ژنتیکی کنترل می شود، بلکه تحت تاثیر عوامل محیطی دیگر شامل شوری نیز قرار می گیرد. به منظور بررسی اثر تنش شوری و اکوتیپ بر برخی از خصوصیات بیوشیمیایی گیاه زعفران، آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل برپایه طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج سطح شوری (شاهد، 50، 100، 150 و 250 میلی مولار) و سه اکوتیپ (قاینات، تربت حیدریه و سبزوار) با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی پاکدشت ورامین روستای فیلستان در سال 1397 انجام گرفت و سپس به گلخانه های دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در اواخر پاییز سال 1397 انتقال داده شد. صفات اندازه گیری شده بیوشیمیایی (کلرفیل a، b، کل، کاروتنویید، فنل کل، قندکل، پرولین و کروسین) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار های SPSS (Version22)، SAS و Excel 2016 انجام گرفت و مقایسه میانگین ها با استفاده از روش LSD انجام شد. نتایج نشان داد که تنش شوری اثرات آشکار و معنی داری بر صفات مورفولوژیک و بیوشیمیایی زعفران داشت. در بین سطوح شوری، سطح شوری 50 میلی مولار در اغلب صفات مورد مطالعه نسبت به بقیه سطوح شوری برتری دارد. همچین اکوتیپ قاینات در اغلب صفات مورد مطالعه نسبت به دو اکوتیپ  تربت حیدریه و سبزوار برتری نشان داد.