ارزیابی برخی از پاسخ های فیزیولوژیکی سه توده بومی هندوانه (Citrullus lanatus L) به تنش خشکی

شناسایی ژنوتیپ های مقاوم به تنش خشکی در هندوانه و ارزیابی پاسخ آن ها با توجه به محدود بودن منابع آبی در کشور یک اولویت تحقیقاتی محسوب می شود. به منظور ارزیابی پاسخ فیزیولوژیک و زراعی توده های هندوانه محلی علی آباد، سیستانی و تربت به تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی دارای سه رژیم آبیاری 100، 70 و 40 درصد نیاز آبی که به ترتیب به عنوان تیمارهای عدم تنش، تنش خفیف و تنش شدید تقسیم بندی شدند، در بهار و تابستان 1397 در منطقه جیرفت اجرا شد. بیشترین مقدار عملکرد در سطوح 100 و 70 درصد نیاز آبی بود و کمترین آن در سطح 40 درصد نیاز آبی مشاهده شد. در تیمار عدم تنش و رژیم آبیاری 70 درصد بین توده ها از لحاظ عملکرد، محتوای رطوبت نسبی و مقدار پرولین تفاوت معنی داری وجود نداشت. با افزایش تنش و اعمال رژیم آبیاری 40 درصد نیاز آبی، توده سیستانی عملکرد فیزیولوژیک و زراعی بهتری از خود نشان داد. با افزایش مقدار تنش محتوای پرولین و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی سوپر اکسید دسموتاز و کاتالاز در تمامی توده ها افزایش یافت که این مقدار افزایش در هندوانه سیستانی بیشتر از توده های دیگر بود. با توجه به نتایج این مطالعه می توان اظهار داشت که توده سیستانی با حفظ عملکرد فیزیولوژیکی و زراعی در شرایط تنش نسبت به دیگر هندوانه ها مقاومت بهتری نشان داد. استفاده از توده های محلی و متحمل هندوانه در برنامه های اصلاحی و مدیریت بهینه آبیاری می تواند به کشاورزان در رویارویی با کمبود آب کمک کند.