بازشناسی مبانی تفسیری عبدالرزاق کاشانی در «حقائق التاویل فی دلائل التنزیل‮»‬‬‬

از کمال الدین عبدالرزاق کاشانی (د. 736) عارف و مفسر قرن هشتم، آثاری چند در حوزه تفسیر قرآن برجای مانده است. مشی عارفانه او در آرای تفسیری اش بی تاثیر نبوده و او را به تدوین تفسیری با ویژگی هایی متفاوت از روزگار خویش، موسوم به حقایق التاویل فی دقایق التنزیل سوق داده است. ازاین رو، در این تفسیر به چشم اعتبار نگریسته شد؛ خاصه آنکه مبانی نظری وی در این تفسیر تاکنون در اثری جداگانه، استظهار و بازشناسی نشده اند. بنابراین این جستار به واکاوی و تبیین اهم بنیادهای نظری عبدالرزاق، پیشاتفسیر، پرداخته است. اعتقاد به اعجاز بیانی قرآن، کاربرد مجاز در قرآن، هم بستگی آیات قرآن در افاده معانی یکدیگر، ضرورت تاویل آیات، اعتبار قرایات گوناگون قرآن و لزوم توجه به اسباب نزول آیات، مهمترین مبانی تفسیری عبدالرزاق کاشانی به شمار می روند. چنان که اثر او مشتمل بر دقایق لغوی، ادبی و تاویلی است و وی با تاکید بر مجاز و تاویل و از رهگذر مشی صوفی- عرفانی به صورت بندی تاویلات بر معانی مجازی و مفاهیم رمزی - اشاری در برخی آیات پرداخته است.