لایه بندی بازار بین بانکی ریالی ایران با استفاده از رهیافت تحلیل شبکه

با تغییر چهارچوب هدایت سیاست پولی از هدف گذاری کل های پولی به هدف گذاری نرخ های مرجع، نرخ بهره بازار بین بانکی به عنوان یکی از مهم ترین اهداف عملیاتی بانک های مرکزی هدف گذاری می شود. شناسایی بازار بین بانکی از این جهت مهم است که سیاست گذار پولی می تواند با مداخله محدود، تاثیر گسترده تری در جهت نیل به اهداف خود بگذارد. با توجه به طی شدن مراحل اولیه شکل گیری بازار بین بانکی و استقرار سازوکارهای عملیات بازار باز و مساعدت های آماده در بازار پول ایران، تحلیل شبکه بازار بین بانکی با هدف شناسایی هسته این بازار حایز اهمیت است، زیرا تراکم بیشتر روابط سپرده گذاری و سپرده پذیری و چرخش روان تر ذخایر مازاد در هسته بازار، باعث می شود اثربخشی سیاست های پولی در بازار افزایش یابد. براین اساس با استفاده از ابزارهای نظریه گراف و تحلیل شبکه با هدف شناسایی ساختار مرکز-پیرامون و به کارگیری الگوی معاملات انجام شده در مقاطع ماهانه سال 1397، ساختار این بازار موردبررسی قرار گرفت. نتایج حاصله حکایت از آن دارد که بر این اساس، با توجه به ارتباطات مستقیم اعضا با یکدیگر و تغییرات متعدد اعضای هسته، تشخیص یک هسته با اعضای ثابت برای بازار دشوار است؛ لیکن می توان اعضایی را یافت که در ماه های بیشتری عضو هسته بوده اند و نقش محوری در بازار داشته اند. این امر، در کنار سایر معیارها مانند شاخص های سلامت و ثبات مالی، می تواند ملاک مناسبی را در تعیین معامله گران اولیه در عملیات پولی در اختیار بانک مرکزی قرار دهد.