گریزانی از ادبیات اعتراضی - انتقادی و سیاست ورزی در سبک هندی

شعر سبک هندینمونه ای از سرایش شعر در ادبیات فارسی است که از قرن نهم تا قرن سیزدهم هجری امتداد داشته است. این سبک به دلایلی که در این جستار به آن خواهیم پرداخت، غیرسیاسیترین دوره شعر در ادبیات ایران محسوب میشود. در این پژوهش تلاش شده است به علل گریزانی از ادبیات انتقادی و سیاسی در سبک هندی دست یابیم.

این مقاله مطالعه ای نظری است با ابزار تحقیق کتابخانه‎ای و روش توصیفی-تحلیلی، که محتوای انتقادی و اعتراضی شعر سبک هندی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.

از مهمترین عواملی که در این دوره به گریزانی از اعتراض منجر شده است، یکدست شدن نهاد قدرت و سیاست، اقتدار حکومت صفوی، مذهب و سختگیریهای مربوط به آن، ترس از حکومتیان، سفر به هند، راهیابی و نفوذ زبان فارسی در هندوستان، نوع قالب ادبی و تغییر آن از قصیده به غزل، زمینه های تفکر متصوفه و انزواطلبی، سرایش شعر از سوی برخی غیرایرانیان و ده ها عامل بزرگ و کوچک دیگر از جمله نبود انگیزه در بیان اعتراض، را میتوان نام برد.

ادبیات این دوره به دور از اندیشه‎های اعتراضی و انتقادی بوده و شاعران به دلایل ذکرشده، توجهی به موضوعات سیاسی نداشته اند؛ درنتیجه ادبیات سبک هندی ازلحاظ رویکرد سیاسی متمایز با دیگر دوره های ادبی بوده است.