تاثیر پیش تیمار بذر با عنصر روی بر خصوصیات جوانه زنی و مورفولوژیکی و میزان عناصر در بخش های مختلف گیاهچه برنج رقم هاشمی

پیش تیمار با محلول حاوی عناصر غذایی مانند روی سبب جوانه زنی سریع و سبز شدن یکنواخت و استقرار موفقیت آمیز گیاه زراعی در هر دو شرایط تنش و بدون تنش محیطی می شود. بدین منظور آزمایش حاضر به منظور بررسی تاثیر پیش تیمار بذر با عنصر روی بر تغییرات عناصر پرمصرف و کم مصرف دورن بذر، خصوصیات مورفولوژیکی نشا و جذب عناصر پرمصرف و کم مصرف توسط گیاهچه برنج رقم هاشمی طراحی و اجرا شد. آزمایش حاضر در قالب دو آزمایش آزمایشگاهی و یک آزمایش گلدانی در هوای آزاد در طی سال زراعی 1400 در موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت اجرا شد. آزمایش آزمایشگاهی اول و دوم در قالب طرح کاملا تصادفی با عامل آزمایشی پیش تیمار بذر با سولفات روی در چهار سطح شامل بدون پیش تیمار بذر با محلول 5 در هزار سولفات روی یا شاهد، پیش تیمار بذر با محلول 5 در هزار سولفات روی به مدت 6 ساعت، پیش تیمار بذر با محلول 5 در هزار سولفات روی به مدت 12 ساعت و پیش تیمار بذر با محلول 5 در هزار سولفات روی به مدت 24 ساعت  در سه تکرار اجرا شد. در آزمایش گلدانی علاوه بر عامل آزمایشی دو آزمایش اول، نوع خاک در دو سطح (خاک با کمبود روی (Zn<2mgkg-1) و خاک بدون کمبود روی (Zn>2mgkg-1)) و محلول پاشی با روی کلات شده با اسید آمینه گلایسین در دو سطح (بدون محلول پاشی و محلول پاشی با کود روی کلات شده با اسید آمینه گلایسین به میزان 1 کیلوگرم در هکتار در (حداکثر پنجه زنی، آبستی و آغاز رسیدن دانه). بیشترین میزان افزایش در سرعت جوانه زنی (290 درصد) و کاهش در زمان رسیدن به 10، 50 و 90 درصد حداکثر جوانه زنی (به ترتیب 28/2، 49/2 و 47/2 برابر) نسبت به شاهد ناشی از کاربرد پیش تیمار بذر با محلول 5 در هزار سولفات روی به مدت 12 ساعت و بیشترین مقدار افزایش در عنصر روی در بذر برنج رقم هاشمی (5/17 برابر) نسبت به شاهد نیز ناشی از کاربرد پیش تیمار بذر با محلول 5 در هزار سولفات روی به مدت 24 ساعت بود. بیشترین میزان تاثیر مثبت و افزایشی در طول ساقه چه و ریشه چه ناشی از کاربرد پیش تیمار بذر با محلول 5 در هزار سولفات روی به مدت 6 ساعت بود که نسبت به شاهد به ترتیب سبب افزایش حدود 26 و 19 درصدی این صفات شدند. هچنین بیشترین میزان تاثیر بر مقدار عنصر روی در اندام هوایی و ریشه گیاهچه برنج ناشی از کاربرد پیش تیمار بذر با محلول 5 در هزار سولفات روی به مدت 24 ساعت بود که نسبت خاک بدون کمبود روی به ترتیب  271 و 291 درصد و نسبت به خاک با کمبود روی به ترتیب 227 و 251 درصد افزایش داشتند. با توجه به نتایج این پژوهش، پیش تیمار بذر با محلول 5 در هزار سولفات روی به مدت شش ساعت می تواند به عنوان یکی از روش های موثر مصرف عناصر کم مصرف در کنار سایر روش های مصرف کودهای کم مصرف برای تولید گیاهچه قوی توسط کشاورزان شالیکار مورد استفاده قرارگیرد.