تعیین شاخص های مدیریت آب در قطب های تولید زیتون در کشور

این پژوهش، با هدف بررسی مدیریت آبیاری و تعیین بهره وری آب باغات زیتون تحت مدیریت بهره برداران در سطح کشور اجرا شد. بدین منظور حجم آب داده شده توسط باغداران و عملکرد محصول در 102 باغ از باغات زیتون استان های قزوین، فارس، زنجان، گیلان، گلستان و سمنان در روش های مختلف آبیاری (سطحی و قطره ای)، در دو سال متوالی (98 و1397) اندازه گیری شد. مقادیر اندازه گیری شده با مقادیر نیاز خالص آبیاری برآوردشده بر اساس سند ملی آب و همچنین مقادیر تعیین شده بر اساس روش پن من مانتیث مقایسه گردید. نتایج نشان داد که میانگین حجم آب آبیاری، عملکرد، بهره وری آب آبیاری و بهره وری آب کاربردی (آبیاری و بارش موثر) در استان های منتخب در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی دار دارند. حجم آب آبیاری زیتون در مناطق مورد مطالعه از 2848 تا 11463 مترمکعب بر هکتار متغیر و میانگین وزنی آن 6011 مترمکعب بر هکتار بود. میانگین دو ساله عملکرد زیتون در قطب های تولید این محصول از 1500 تا 11000 کیلوگرم بر هکتار متغیر و میانگین وزنی آن 4867 کیلوگرم بر هکتار بود. بهره وری آب آبیاری نیز از 2/0 تا 40/2 متغیر و میانگین وزنی آن 95/0 کیلوگرم بر مترمکعب بود. همچنین بهره وری آب کاربردی نیز در استان های منتخب از 18/0 تا 45/1 متغیر و میانگین وزنی آن 63/0 کیلوگرم بر مترمکعب تعیین شد. نتایج بیانگر آن بود که در سطح کشور در دو سال مورد مطالعه نسبت به نیاز آبیاری بر اساس داده های هواشناسی 10 ساله اخیر، حدود 27 درصد و نسبت به سندملی، حدود 17 درصد کم آبیاری اجباری در باغات زیتون صورت گرفته است.