بررسی مقایسه ای تصویرسازی بلاغی در حکایت بهرام گور شاهنامه فردوسی و هفت پیکر نظامی

تصویرسازی یکی از مهم ترین وجوه هنری در ادبیت هر اثر هنری به شمار می رود. این موضوع در شعرهای روایی، اهمیت بیشتری می یابد؛ چراکه اگر این تصویرسازی در روایت به درستی شکل بگیرد، موجب ترغیب مخاطب و ایجاد هیجان و شور عاطفی در او می شود و تمایل وی را به شنیدن ادامه روایت افزون می سازد. یکی از حکایت های مشهور ادب کلاسیک فارسی، حکایت بهرام گور است که هم در شاهنامه فردوسی و هم در هفت پیکر نظامی آمده است. در مقاله حاضر، تصویرسازی بلاغی را در حکایت فوق در دو اثر یادشده مورد بررسی مقایسه ای قرار داده ایم. به این منظور، تصویرسازی های دو شاعر را در دو عنوان «تصویرپردازی توصیف کنش» و «تصویرپردازی صحنه»، بررسی و با یکدیگر مقایسه کرده ایم. نتیجه این بررسی نشان می دهد در حکایت بهرام گور شاهنامه، تصاویر کنش مند و پویا به دلیل سرعت وقایع و کنش ها و نیز بسامد زیاد فعل ها بیشتر از حکایت بهرام گور در هفت پیکر است. در تصویرپردازی صحنه ماجراجویانه نیز روایت فردوسی ماجراجویانه تر و دقیق تر و تجسم پذیرتر از نظامی است؛ اما در تصویرپردازی صحنه های بزم و رزم، هر دو اثر، مملو از تصاویری ملموس از وصف اجسام، محیط، شرایط و حال وهوای کمی و کیفی مناظر مربوط هستند.