نقشه ارتباطی صفات مورفوفیزیولوژیکی گندم نان تحت شرایط تنش خشکی و بدون تنش

خشکی یکی از اصلی ترین تنش های غیرزیستی است که رشد و بهره وری گندم را در سراسر جهان محدود می کند. هدف اصلی این پژوهش تعیین ساختار جمعیت و نقشه ارتباطی 13 صفت مورفو-فیزیولوژیکی گندم نان جهت اصلاح تحمل به خشکی بود. بدین منظور، 25 رقم و لاین امیدبخش گندم با استفاده از نشانگرهای AFLP مورد بررسی قرار گرفتند. ژنوتیپ های گندم تحت شرایط عادی و تنش خشکی به مدت 3 سال بررسی شدند. وراثت پذیری پایینی برای طول سنبله، تاریخ خوشه دهی و زیست توده اندام هوایی (87/24-8/28٪) بدست آمد، در حالی که، برای تعداد دانه در سنبله (21/89-55/90٪) وراثت پذیری بالایی مشاهده شد. نتایج سطح بالای چندشکلی از 62/84 تا 100 را نشان داد که ثابت می کرد روش AFLP می تواند ابزاری موثر در برنامه های اصلاحی گندم باشد. تجزیه ساختار جمعیت، پنج زیرجمعیت با حداقل 65 درصد عضویت در زیرجمعیت ها را نشان داد که تطابق بالایی با نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای داشت. تجزیه ارتباط به روش خطی مختلط، 66 MTA معنی دار با مقادیر p-value از 6-10 تا 4-10 را شناسایی کرد که 8/7 تا 7/38 درصد از تغییرات فنوتیپی را در هر دو شرایط محیطی مورد مطالعه توجیه می کرد. دو نشانگر پلیوتروپیک برای عملکرد دانه و تعداد دانه در سنبله در شرایط عادی و یک نشانگر پلیوتروپیک برای عملکرد دانه، وزن هزاردانه و تعداد دانه در سنبله در شرایط تنش شناسایی شد. MTAهای مشترک برای تاریخ خوشه دهی، ارتفاع بوته، طول پدانکل و وزن هزاردانه در هر دو شرایط محیطی بدست آمد. نشانگرهای شناسایی شده مرتبط با عملکرد دانه و اجزای آن در این مطالعه می توانند کاندیدای مطلوب برای مطالعات آتی و انتخاب به کمک نشانگر جهت توسعه ژنوتیپ های مقاوم به خشکی در برنامه های اصلاحی گندم باشند