بررسی آوایی ریتم گفتار فارسی

در این پژوهش به بررسی همبسته های صوتی ریتم گفتار فارسی پرداختیم. برای این منظور، تعداد 120 جمله با الگوی تناوب تکیه ای (60 جمله) و تلاقی تکیه ای (60 جمله) طراحی کردیم. در داده های تناوب تکیه ای بین دو هجای تکیه بر کلمات حداقل یک و حداکثر سه هجای بدون تکیه قرار داشت. اما در داده های تلاقی تکیه ای، هجای تکیه بر کلمات در تلاقی با یکدیگر بودند. طراحی این جملات توسط نگارندگان انجام شد و از پیکره خاصی برای این منظور استفاده نگردید. جملات را 10 شرکت کننده به صورت طبیعی و با سرعت معمولی خواندند و گفتار آنها ضبط گردید. مقادیر پارامترهای صوتی وابسته به فرکانس پایه و متوسط مقادیر شدت انرژی و دیرش در طول هجاهای هدف کلمات اندازه گیری و استخراج شد. تحلیل داده ها در چارچوب واج شناسی آزمایشگاهی در حوزه ریتم گفتار انجام شد. نتایج نشان داد مقادیر تمامی پارامترهای صوتی شامل فرکانس پایه، شدت انرژی و دیرش در داده های تناوب تکیه ای در هجاهای تکیه بر در توالی هجاهای قوی- ضعیف در S-U و ضعیف- قوی در U-S به صورت معناداری از هجاهای بدون تکیه بیشتر است. ولی در داده های تلاقی تکیه ای اختلاف مقادیر فرکانس پایه در توالی هجاهای تکیه بر مجاور با یکدیگر معنادار نیست به علاوه، در توالی دو هجای تکیه بر در الگوی تلاقی تکیه ای، شدت انرژی هجای دوم به طور معناداری بیشتر از هجای اول است، ولی برعکس، دیرش هجای اول به طرز معناداری از هجای دوم بیشتر است. بر پایه این نتایج این گونه بحث کردیم که در جملات با الگوی تناوب تکیه ای (الگوی تکیه ای ضعیف- قوی یا قوی- ضعیف) ریتم وجود دارد زیرا توزیع پارامترها به شکل نامتوازن منجر به ایجاد قله ها و دره های برجستگی می شود، اما در جملات با الگوی تلاقی تکیه ای (قوی- قوی) ریتم وجود ندارد زیرا عملکرد فرکانس پایه خنثی می شود و دو پارامتر دیرش و شدت انرژی نیز در جهت عکس یکدیگر عمل می کنند.