بازنمایی زن و ابزار موسیقایی در دوره قاجار بر مبنای خوانش فمینیستی: مطالعه موردی سه اثر از ابوالقاسم

پژوهش پیش رو، خوانشی فمینیستی از چگونگی بازنمایی زنان به همراه ابزارهای موسیقی در سه اثر از ابوالقاسم، نقاش دوره قاجار است. هدف از این پژوهش، کشف معانی جنسیتی نهفته در نقاشی ها به منظور تاملی بر جایگاه زنان در این آثار و چگونگی بازتاب آن ها در نقاشی ها است. به منظور دست یابی به این مهم، نگارندگان از آثار مکتوب در کنار خوانش تصاویر بهره برده‏اند تا کاستی های اطلاعاتی را جبران کند. پرسش اصلی پژوهش پیرامون جایگاه زن و چگونگی برخورد با او به عنوان موضوع نقاشی این گونه مطرح شده است: چگونه با مطالعه نقاشی ها می توان به این نتیجه رسید که زنان در این نقاشی ها دقیقا چه جایگاه و نقشی پذیرفته اند؟ بر مبنای اطلاعات به دست آمده و تحلیل داده ها، باید پذیرفت این نقش هر چه باشد تصویری بازنمایانه از یک زن هنرمند موسیقی دان نیست. فرضیه پژوهش از این قرار است که زن قاجاری به عنوان ابژه جنسی و یا نهایتا هنرمندی در سطحی فرودست به همراه سازها و عناصر تقویت کننده آن نگاه جنسی به تصویر درآمده است. از آن جا که اغلب سفارش دهنگان این نقاشی ها و نقاش های شناخته شده همگی مرد هستند، زن موسیقی دان به مثابه موضوع اثر و زن موسیقی دان به مثابه هنرمند درون اثر با رویکرد نقد فمینیستی بررسی شده است. خوانش فمینیستی مولفه های نقاشی ها از جمله مخاطب، محیط اجرا، نوع سازها، بدن (پوشش و آرایش زن موسیقی دان) و همچنین بررسی عناصر غیر موسیقایی فرضیه پژوهش را اثبات می کند. پژوهش از جنبه هدف، بنیادی و از نظر روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است.