معارضات همام و سعدی از دیدگاه صرف و نحو
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
در دورههای مختلف تاریخ ادب فارسی فن معارضه یا جواب در میان شاعران، به ویژه شاعران سرشناس هر دوره با دیگران رواج داشته است. تعدادی از این معارضات در دایره تقلید صرف محصور گشتند و تعدادی دیگر با نوآوری های سازندگان آنها توانستند به لحاظ ارزش فنی به درجه مطلوبی برسند. بررسی دیوان اشعار نشان می دهد که ارتباط شاعران با یکدیگر گاه بخش قابل توجهی از دیوان ایشان را به خود اختصاص می دهد. از مصادیق این ارتباط یکی فن معارضه یا جواب است. یکی از این معارضات که در این پژوهش به آن پرداخته شده، معارضه همام تبریزی با سعدی شیرازی است.بررسی منابعی چون تاریخ گزیده، مونسالاحرار، تذکرهالشعرا و... نشان می دهد که بحث همام و سعدی در میان قدما دارای سابقه است. برخی از مهم ترین و قدیمی ترین منابعی که به معارضات همام با سعدی اشاره کرده اند و نیز دربردارنده متن این معارضات هستند عبارتند از: جنگ کتابخانه لالااسماعیل ترکیه، سفینه شمس حاجی و دست نویس کهن دیوان همام تبریزی. در پژوهش حاضر بر اساس متن این معارضات در نسخ نامبرده و به کمک روش آماری، تلاش شده تا با مقایسه حوزه های واژگان و نحو، شباهت ها و تفاوت های همام و سعدی در سرودن غزل برشمرده شود. در بخش واژگان ساخت های واژگانی هر واژه بررسی و مشخص شده که سعدی بیش از همام به انواع واژه و تنوع و تازگی ساخت های واژگانی پرداخته است و در بخش نحو با بررسی ساختمان افعال، کاربرد حروف، رقص ضمیر، انواع حذف و جابه جایی های نحوی مشخص شده که ساختار های نحوی در غزل سعدی استحکام بیشتری دارند.
زبان:
فارسی
صفحات:
41 تا 58
لینک کوتاه:
magiran.com/p2638430
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!