نقد اشکالات کانت بر برهان امکان و وجوب بر اساس مبانی تقریر سینوی از این برهان

در تقریر سینوی از برهان امکان و وجوب با تکیه بر بداهت ثبوت واقعیت و امتناع اجتماع نقیضین و براساس خصیصه امکانی واقعیت خارجی، از وجود واجب رفع تردید می گردد.کانت با توجه به خوانش لایب نیتس از این برهان بیان می نماید که صرف تردید در قضایای ناظر به واقع و ممکن بودن ایشان ، موجب تثبیت واجب نمی شود ؛ چرا که در وجود واجب نیز همین تردید جاری است.  هم چنین با توجه به میادیء فلسفه کانت از آن جا که تردید در تمام قضایای واقع نما جایز است، نمی توان گزاره قطعی ای را پایه برای اثبات واجب قرار داد و چون  وجود ، وجوب ، امکان و علیت  بیان گر نسب قضایا هستند ؛ لذا سخن از امکان خارجی و اثبات وجود واجب در بستر جریان علیت ، کلامی ناصواب است. در این مقاله قصد داریم با بهره گیری از روش تحلیلی توصیفی به نقد این اشکالات پرداخته و بیان نماییم که در تقریر سینوی، اولا مراد از امکان ، ضروری الوجود نبودن واقعیت خارجی است ، نه جواز تردید در قضایای واقع نما. ثانیا اصل ثبوت واقعیت و امتناع اجتماع نقیضین به عنوان دو گزاره واقع نما و یقینی پایه برهان قرار گرفته اند . هم چنین بر اساس این تقریر وجود ، وجوب ، امکان  علاوه بر نسب موجود در قضایا ، می توانند از مصادیق خارجی بهره مند باشند. لذا تفسیر این مفاهیم به نسب موجود در قضایا از باب سرایت حکم یکی از مصادیق به مفهوم می باشد.