تحلیل فرش تصویری «سه پیامبر» ائلدار میکائیل زاده (بر اساس روش آیکونولوژی آروین پانوفسکی)

ایلدار میکاییل زاده از معدود هنرمندان معاصر در جمهوری آذربایجان است که موضوعات دینی و متون عرفانی را در تصویرسازی آثارش دستمایه کار خود قرار می دهد. ویژگی اصلی آثارش پرداختن به موضوعات دینی و مذهبی است که در آثار نقاشی و طراحی فرش این هنرمند میتوان مشاهده کرد. با این حال آثارش فقط به موضوعات اسلامی محدود نبوده و در پاره ای موارد، تاریخ، رخدادها و شخصیت های ادیان ابراهیمی نیز در آثار وی ظهور یافته اند. او در نقاشی، شاگرد «بهلول زاده» هنرمند منظره پرداز آذربایجانی بوده و در «آکادمی دولتی هنرهای تجسمی آذربایجان» زیر نظر استادانی چون «کریمف» و « مجیری تبریزی» درزمینه طراحی فرش دانش آموخته است.این نوشتار، با هدف بررسی یک نمونه از قالیچه های تصویری این هنرمند با موضوع تاریخ ادیان ابراهیمی، بر آن است تا ضمن آشنایی با اندیشه های هنرمند، نحوه بیان هنری و روند کاربست نمادهای تصویری در طراحی فرش مزبور را نیز موردمطالعه قرار دهد. بعد از آشنایی با زندگی شخصی و آثار میکاییل زاده، تحلیل ویژگی های قالیچه مذکور بر مبنای آیکونولوژی پانوفسکی ادامه می یابد. همچنین اطلاعات لازم به شیوه کتابخانه ای و میدانی (مصاحبه با هنرمند) به دست آمده اند.نتایج نشان می دهد که ایلدار از نشانه ها و نمادهای تصویری متعددی برای بیان منظور خویش استفاده کرده است. نمادهایی گیاهی چون درخت سرو، نخل، شجر اخضر، نماد حیوانی چون شتر و همچنین انتخاب صحنه هایی از زندگی پیامبران که بیان نمادین دارند. آشنایی این هنرمند با نگارگری مکتب تبریز صفوی باعث شده که در ترکیب بندی آثارش از اصول نگارگری این مکتب چه در محتوا و چه در ترکیب بندی استفاده کند.