آسیب شناسی و طرح مرمت بقعه ی طاهر و مطهر نوشهر

طبق کتیبه ای تاریخدار، دوره ی ساخت برج مقبره ی طاهر و مطهر روستای هزارخال نوشهر حدودا 804 هجری قمری است. بنای اصلی این بقعه ی برج مانند به امر ملک کیومرث بن بیستون پیشدادی در دوره ی تیموری ساخته شد و در دوره های بعد تکمیل و گسترش یافته است. چنانچه الحاقاتی نظیر مسجد، کفش کن و سکویی مسقف جهت رفع خستگی و استراحت زوار مسافر و بازدیدکنندگان به آن تعبیه گردید. این بنا با گنبد رک عظیم، مقرنسهای قطاربندی زیبا، کتبه های آجری و نقاشی های دیواری که دارد، در 3 کیلومتری جنوب کجور شهرستان نوشهر، جنوب غربی روستای هزارخال کجور، در مجاورت جاده ی آسفالته ی کجور به صالحان قرار گرفته است. در این پژوهش ابتدا بافت تاریخی محدوده ی مورد نظر به همراه تاریخچه و مشخصات معماری بقعه ی طاهر و مطهر نوشهر ارزیابی شده است. در ادامه با توجه به موارد فوق و جنبه های تاریخی، مذهبی و هنری این بنای ارزشمند، مستندات آسیب شناسی بنا در دو دسته ی آسیب های فرسایشی و ساختاری جمع آوری گردیده و با توجه به مستندات و بررسی های صورت گرفته راهکارهای مرمتی برای درمان آسیب های وارده و حفظ بقعه ی امامزادگان طاهر و مطهر نوشهر پیشنهاد شده است. هدف این مقاله شناخت و بررسی آسیب های وارد شده به بقعه ی طاهر و مطهر هزارخال نوشهر و در نهایت طرح درمان پیشنهادی برای حفظ این آرامگاه تاریخی و معنوی است. روش تحقیق این پروژه از منظر هدف کاربردی، از حیث روش و نحوه ی گردآوری داده ها : کتابخانه ای و میدانی و نوع تجزیه و تحلیل اطلاعات : توصیفی- تحلیلی می باشد. داده ها و اطلاعات به روش میدانی، کتابخانه ای و استفاده از کتاب ها، مقالات مرتبط و...گردآوری شده، سپس مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. در نهایت با توجه به نتایج بدست آمده طرح مرمت های پیشنهادی جهت دفع رطوبت از بنا، سبک سازی بام جهت کاهش فشار وارده بر کفش کن و... برای استحکام بخشی و حفاظت بقعه ی طاهر و مطهر کجور شهرستان نوشهر ارایه شده است.