بررسی تغییرات توپوگرافی ناشی از معدن کاری سطحی با استفاده از تداخل سنجی راداری روش SBAS (مطالعه موردی: معدن سنگ آهن سنگان خواف)

معدن کاری سابقه ای طولانی دارد و در طیف گسترده‎ای از محیط‎های ژیومورفیک رخ می‎دهد. میزان تغییراتی که این فعالیت‎های معدن کاری در مورفولوژی و محیط معدنی به وجود می‎آورند گاه به اندازه‎ای است که محیط اطراف را دچار تغییرات اساسی و خسارات فراوانی می‎کند و ازاین رو این تغییرات نیازمند پایش دقیق است. از اوایل دهه 1990U تداخل سنجی راداری به صورت ابزاری مفید در مطالعه تمامی پدیده‎هایی که سبب تغییر سطح زمین می‎شوند، مطرح شده و به کار رفته است؛ بدین معنا که اگر سطح زمین بین دو تصویر راداری تغییرشکل بیابد، می‎توان نقشه جابه جایی سطحی را با وضوح و دقت میلی‎متری ایجاد کرد. این مقاله یافته‎های حاصل از اجرای روش SBAS روی سری زمانی مجموعه داده های سنتینل - 1 برای شناسایی تغییرشکل های سطحی، در معدن سنگ آهن سنگان - خواف به منزله یک معدن سطحی روباز را گزارش می‎دهد. معدن سنگ آهن سنگان از بزرگ ترین و غنی ترین ذخایر سنگ آهن در خاورمیانه و ایران است. این معدن، براثر برداشت و استخراج سنگ آهن، دچار تغییرات فراوان توپوگرافی و ژیومورفولوژی شده است که این تغییرات می‎تواند سبب تشدید فرایندها و مخاطرات ژیومورفولوژیکی شود. برای تخمین و به دست آوردن مقدار تغییرشکل سطح زمین، از 48 تصویر SAR از معدن سنگ آهن سنگان استفاده شده است. این تصاویر با استفاده از ماهواره سنتینل - 1 آژانس فضایی اروپا به دست آمد. سری زمانی (2014-2020) حاصل از تغییرشکل در محدوده معادن پلاسری تجزیه وتحلیل شد. نتایج به دست آمده میزان متوسط جابه جایی 20- تا 35- میلی متر در سال و حداکثر میزان تجمعی تغییرات 120- میلی متر را نشان می‎دهد. بررسی نیم رخ عرضی در نواحی ابتدایی مخروط‎افکنه در معادن پلاسری، طی بازه زمانی 2014-2020، شدت تغییرات توپوگرافی را به خوبی نشان می‎دهد. برای ارزیابی قابلیت اطمینان نتایج، به دلیل نبود داده (ایستگاه GPS) در محدوده معادن پلاسری، نتایج مشتق از SBAS با مقادیر اندازه گیری شده ازطریق توتال استیشن مربوط به واحد ژیومورفولوژی کوهستان منطقه معدنی در سال های 2020 -2014 به کار رفته است. نتایج نشان داد که میزان تغییرات حاصل از داده‎های راداری با استفاده از روش SBAS، در مقایسه با داده‎های نقشه برداری زمینی، الگوی تقریبا مشابهی را طی کرده است اما تفاوت هایی نیز دارد که ممکن است ناشی از ماهیت متفاوت برداشت (در نقشه برداری زمینی، تغییرات ارتفاعی برای یک نقطه اندازه گیری می‎شود اما، در تداخل سنجی، مقدار میانگین از نقاط مجاور یکدیگر به دست می‎آید) و از همه مهم تر، وجودنداشتن داده‎ های متوالی ترازیابی در سطح پلاسری ها به منظور ارزیابی دقیق تر نتایج است.