ارزیابی درصد عصاره و رشد رویشی گل همیشه بهار تحت تاثیر تیمارهای نیتروژن ، فسفر و پتاسیم

امروزه کشت گیاهان دارویی از جذابیت بیشتری برخوردار است. گیاه علفی و یکساله همیشه بهار از خانواده کاسنی به-عنوان یک گیاه دارویی در کنار زینتی بودن آن شناخته می شود. خاصیت دارویی عصاره این گیاه در درمان برخی از بیماری ها سبب شده که مدیریت به زراعی آن در راستای افزایش رشد و عملکرد و درصد عصاره به شکل تامین بهینه سه عنصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم مورد توجه در این تحقیق قرار گیرد.

از آنجا که نسبت عناصر غذایی جذب شده توسط گیاه در پیش بینی مقدار تامین عناصر غذایی از خاک اهمیت دارد دو گروه نمونه تصادفی از دو اقلیم متفاوت از استان فارس و کهگیلویه و بویراحمد تهیه و غلظت و نسبت نیتروژن و فسفر و پتاسیم در آنها اندازه گیری شد. با توجه به غلظت بالای پتاسیم پس از نیتروژن و به دنبال آن فسفر در همیشه بهار تیمارهای به کار برده شده بر اساس آزمون خاک در یک طرح آزمایشی به شکل کاملا تصادفی با سه تکرار شامل نیتروژن (4/18، 7/20 و 23 میلی گرم در کیلو گرم خاک) فسفر (23 و 5/34 میلی گرم در کیلو گرم خاک) و پتاسیم (صفر و 5/12 میلی گرم پتاسیم در کیلوگرم خاک) از سه منبع به ترتیب اوره، سوپرفسفات غلیظ و سولفات پتاسیم در شرایط گلخانه ای) در بهار 1394) پیاده سازی شد. پس از کامل شدن دوره رشد و نمو گیاه) باز شدن 90 درصد غنچه ها) ویژگی های مورفولوژی، غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم و همچنین درصد عصاره در گیاه اندازه گیری شد.

نمونه های جمع آوری شده نشان داد که پس نیتروژن، پتاسیم بیشترین غلظت را داشت. همچنین، نتایج آزمون خاک بیانگر مقدار کافی پتاسیم بود درحالیکه غلظت نیتروژن و فسفر چندان زیاد نبود. بیشترین ویژگی های رشدی گیاه در کاربرد 7/20 و 23 میلی گرم در کیلو گرم خاک به ترتیب از نیتروژن و فسفر و عدم کاربرد پتاسیم حاصل شد و کاربرد پتاسیم تفاوت معنی داری با این تیمار در ویژگی های رشدی ایجاد نکرد. اما در همین تیمار افزایش پتاسیم سبب افزایش تعداد گل شد. بیشترین درصد عصاره استخراج شده نیز در همین تیمار بود که مصرف و یا عدم مصرف پتاسیم بر آن اثری نداشت.

در این مطالعه مشاهده شد که بیشترین درصد عصاره استخراج شده در تیمار 7/20 میلی گرم نیتروژن و 23 میلی گرم فسفر در کیلوگرم خاک بدست آمد. اما اضافه کردن پتاسیم نتوانست این ویژگی را تغییر معنی داری دهد و با نتایج آزمون خاک که مقدار پتاسیم را در حد بهینه نشان داده بود دور از انتظار نبود از سوی دیگر، افزایش 5/34 میلی گرم فسفر در کیلوگرم خاک سبب کاهش شدید عصاره گیاه در مقایسه با مصرف 23 میلی گرم فسفر در کیلوگرم خاک شد و به رغم کمبود این عنصر در خاک خود بیانگر دقت و حساسیت در مصرف فسفر دارد. این احتمال وجود دارد که افزایش فسفر باعث کاهش جذب عناصر کم مصرف به ویژه آهن و روی و در نتیجه کاهش درصد عصاره استخراجی از گیاه شده باشد که این خود نیازمند تحقیق بیشتر است.