ریسک کشوری، توسعه انسانی و مهاجرت نخبگان

یکی از چالش های کشورهای درحال‏توسعه در عصر حاضر مهاجرت نخبگان است. سطوح پایین درآمدی، بیکاری بالا، احساس تبعیض و نبود عدالت اجتماعی از مهم ترین دلایل مهاجرت نخبگان است. کشورهای درحال‏توسعه با بی ثباتی های سیاسی، مشکلات اقتصادی و مالی رو به رو هستند و درنتیجه افراد متخصص و ماهر در جست وجوی موقعیت های بهتر رفاهی و کاری عازم کشورهای توسعه یافته می شوند. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر ریسک کشوری و توسعه انسانی بر مهاجرت نخبگان در 106 کشور جهان است. در راستای هدف پژوهش، کشورهای موردنظر در سه گروه شامل؛ کشورهای با ریسک سیاسی پایین (44 کشور)، ریسک سیاسی متوسط (48)، و ریسک سیاسی بالا (14 کشور) تقسیم شده و دوره زمانی سال 2007 تا 2020 و روش پژوهش شامل؛ پانل ثابت، روش گشتاورهای تعمیم یافته استاندارد و گشتاورهای تعمیم یافته دومرحله ای است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که ریسک کشوری و زیرشاخص های آن در هر سه گروه از کشورهای با ریسک سیاسی پایین، متوسط و بالا دارای تاثیر مثبت در جهت افزایش مهاجرت نخبگان است و این تاثیر در کشورهای با سطح ریسک سیاسی متوسط و بالا بیشتر است. از طرف دیگر، شاخص توسعه انسانی نیز دارای تاثیر منفی و معنی دار بر مهاجرت نخبگان در کشورهای موردمطالعه است. برای کاهش سطح مهاجرت نخبگان به سیاست گذاران پیشنهاد می شود که شرایط مناسب برای کسب وکار و سرمایه گذاری در داخل کشور جهت افزایش فرصت های شغلی و بهبود شرایط اقتصادی را در اولویت قرار دهند.