کانی سازی عناصر نادر خاکی و اورانیم در فسفریت های سازند پابده در محدوده شیخ هابیل، استان کهگیلویه و بویراحمد، جنوب غرب ایران

محدوده شیخ هابیل در فاصله حدود 80 کیلومتری دهدشت در جنوب شرق استان کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفته است. این محدوده در زون زمین ساختی زاگرس قرار دارد. سنگ میزبان این محدوده از سازند پابده با سن پالیوسن پسین الیگوسن پیشین تشکیل شده است. سنگ های محدوده شیل های خاکستری به همراه با لایه های فسفریت و لایه های نازک آهک مارنی و آهک چرت دار است. در این پژوهش کانی سازی عناصر نادر خاکی، اورانیم و سایر عناصر همراه موجود در فسفریت های سازند پابده در منطقه شیخ هابیل براساس مشاهدات صحرایی، مطالعات سنگ شناسی، کانی شناسی و تجزیه های ژیوشیمیایی بررسی شد. نتایج کانی شناسی نشان داد که کانی های کلسیت، فلویورآپاتیت، گلوکونیت، کوارتز و کانی های رسی کانی های اصلی کانسنگ فسفات شیخ هابیل هستند. کانسار فسفات شیخ هابیل با میانگین 47/24 درصد 5O2P یکی از مهم ترین ذخایر فسفات در سازند پابده است. نتایج تجزیه های شیمیایی نشان داد که میانگین غلظت اورانیم حدود 100 پی پی ام و متوسط ضریب غنی شدگی آن حدود 5/46 است. میانگین مجموع عناصر نادر خاکی نمونه های حاوی فسفات 18/189 پی پی ام می باشد. نسبت (La/Yb) N حدود 54/0-62/0 و (LREE/HREE) N بین 62/0-72/0 است. این داده ها نشان می دهد که غنی شدگی تقریبی HREEها نسبت به LREEها دیده می شود. نمونه های مورد مطالعه دارای بی هنجاری منفی Ce است که نشان دهنده وجود یک محیط فاقد اکسیژن در زمان نهشت فسفریت های شیخ هابیل می باشد. نتایج تجزیه های شیمیایی نشان داد که فسفریت های محدوده شیخ هابیل دارای غنی شدگی خوبی از عناصر نادرخاکی و اورانیم هستند. این نتایج بیانگر این نکته است که دیگر مناطق سازند پابده می توانند ذخایری از این عناصر ارزشمند داشته باشد.