بررسی آثار نرخ سود واقعی بر نابرابری در دهک های مختلف درآمدی (رهیافتی از مدل کوانتایل)

هدف پژوهش حاضر، بررسی آثار نرخ سود واقعی بر نابرابری، در دهک های مختلف درآمدی در ایران است. برای این منظور با رویکرد کوانتایل و بر اساس داده های سال‏های 1370 تا 1400 مدلی برآورد شد. نتایج برآورد نشان داد که در دوره مطالعه، بین نرخ سود واقعی با نابرابری درآمد، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و با افزایش سهم دهک های درآمدی، نابرابری توزیع درآمد بیشتر می شود؛ به طوری که 60 درصد دهک پایین، 05/0 درصد از سهم درآمد خود را در کل از دست می‏دهند، در حالی که 10 درصد بالا، 16/0 درصد به دست می‏آورند. این نتیجه نشان دهنده انتقال درآمد از گروه های فقیر و متوسط درآمد به ثروتمندان است. شایان ذکر است که 10 درصد دهک بالا، در پاسخ به افزایش در پرداخت سود، از 60 درصد دهک پایین، انتقال درآمد کسب می کنند. تاثیر چنین انتقال درآمدی را می توان در افزایش شاخص جینی نیز مشاهده کرد؛ زیرا شاخص جینی 10/0 درصد در پاسخ به افزایش پرداخت سود افزایش می یابد. بنابراین، این انتقال درآمد، نابرابری درآمدی را به هزینه گروه های درآمدی پایین و متوسط افزایش می دهد و در نتیجه رفاه اجتماعی را کاهش می دهد. با توجه به یافته های فوق، می توان ادعا کرد که در صورت افزایش نرخ سود توسط مقامات پولی، به خانوار هایی که پس انداز بیشتری دارند، سود بیشتری تعلق می گیرد؛ در حالی که خانوار هایی که بدهی بیشتری دارند، آسیب زیادی متحمل می شوند. این نشان می دهد که نتیجه چنین حرکتی، در نهایت به ایجاد نابرابری درآمد منجر می شود؛ بنابراین بهتر است که به‏جای سیاست افزایش سود بیش از اندازه، به تثبیت و کاهش تورم و سیاست هدف گذاری تورم، تمرکز داشته باشند تا از انتقال نرخ سود واقعی از فقرا به ثروتمندان جلوگیری شود.