رسوب شناسی، کانی شناسی و ژئوشیمی نهشته های دور از ساحل دریای خزر، در محدوده شهر بابلسر

دریاها و سواحل جالب ترین حوزه رقابت های ژیوپلیتیکی در دهه های اخیر محسوب می شوند . در این میان سواحل دریای خزر یکی از مهمترین زیست بوم  های ایران می باشد که به لحاظ اقتصادی و توریستی نقش پررنگی را در اقتصاد کشور ایفا می کند.  این دریا به عنوان بزرگترین دریاچه دنیا ، دارای ویژگی های  مهم و ویژه ای  از نظر مباحث رسوب شناسی و ژیوشیمی می باشد.  ارزیابی های رسوبی و ژیوشیمی برای مطالعه سیر تکاملی محیط های رسوبگذاری و جایگاه حوضه ها با اهمیت می باشند.  بررسی ویژگی های کانی شناسی و ژیوشیمی نهشته های دریای خزر می تواند اطلاعات با ارزشی در رابطه با منشا رسوبات، خصوصیات هیدرودینامیکی منطقه و شرایط حمل و نقل رسوبات ارایه دهد از این رو هدف از این پژوهش مطالعه خصوصیات بافتی، کانی شناسی و ژیوشیمی نهشته های دور از ساحل خزر در محدوده جغرافیایی شهرستان بابلسر می باشد .به منظور بررسی مشخصه های رسوبی و کانی شناسی، پتروگرافی و ژیوشیمی رسوبات دور از ساحل خزر در محدوده شهرستان بابلسر، در ابتدا با بکار گیری نقشه های زمین شناسی ، توپوگرافی منطقه و انتخاب مسیر مناسب پیمایش برای برداشت نمونه های رسوبی آغاز شد. سپس برای  برای نمونه برداری از نهشته های دور از ساحل از یک عدد نمونه گیر فکی کوچک Van Veen Grabمربوط به کمپانی هیدروبیوس آلمان ، جهت نمونه برداری از رسوبات نرم سطحی دریا  از داخل قایق تعداد 41 نمونه برداشت شد بر روی نمونه های برداشت شده، آنالیز های دانه بندی، بررسی های میکروسکوپی، XRD  و XRF صورت گرفت.یافته ها نشان داد که اندازه ذرات این نهشته عمدتا رس و سیلت می باشد. بافت این نهشته ها عموما گل ماسه ای با کمی گراول و ماسه با کمی گراول می باشد. پارامترهای بافتی این نهشته ها در ساحل که انرژی بیشتر است شرایط بهتری نسبت به نهشته های دور از ساحل که انرژی کمتر می باشد، دارند. بررسی روند تغییرات اندازه ذرات نیز نشان داد در ورودی های رودخانه های بابلرود و شازده رود به دریای خزر اندازه ذرات در محدوده ماسه است و با فاصله از ساحل از مقدار ماسه کم می شود و بر مقدار سیلت و رس افزوده می شود. عمده رسوبات مورد مطالعه در نزدیک ساحل آواری و در دور از ساحل برتری با ذرات شیمیایی و بیوشیمیایی و آلوکم های اینتراکلست، فسیل دوکفه ای و فرام های بنتیک می باشد. فاز عمده کانی شناسی این نهشته کوارتز، کلسیت وفلدسپار و گاهی ایلیت و دولومیت می باشد. نتایج ژیوشیمی نیز نشان دهنده برتری اکسید SiO2 می باشد که عموما در ارتباط با کانی کوارتز می باشد. این نهشته ها  به اکسید Fe2O3، CaO، P2O5، MnO و TiO2 غنی شدگی دارند و نسبت به اکسیدهای SiO2، Al2O3، Na2O و K2O دارای تهی شدگی می باشد. در مجموع نتایج این تحقیق حاکی از ارتباط مستقیم نهشته های دور از ساحل دریای خزر با ترکیب کانی شناسی نهشته های ورودی از رودخانه های منتهی به این ساحل بوده و شرایط حاکم بر محیط رسوبی این نهشته ها نیز در شکل گیری ویژگی های ژیوشیمیایی و رسوبی این نهشته ها دخیل بوده است.