مقایسه اثر بخشی درمان شناختی رفتاری (CBT) با درمان هیپنوتراپی شناختی رفتاری (CBH) بر وزن افراد مبتلا به چاقی

چاقی و بیماری های جسمی و روان شناختی که برای مبتلایان به وجود می آید، نشان می دهد که به درمان های تاثیرگذار، در دسترس و مقرون به صرفه ای نیاز است. به دلیل اینکه تاکنون مقایسه اثر بخشی درمان شناختی - رفتاری ((CBT با هیپنوتراپی شناختی - رفتاری (CBH) بر وزن افراد مبتلا به چاقی انجام نشده، بنابراین این تحقیق انجام شد.

این پژوهش از نوع تجربی روی نمونه ای به حجم 30 نفر از افراد مبتلا به چاقی انجام شد. شرکت کنندگان به شیوه تصادفی به دو گروه مختلف شناختی - رفتاری و هیپنوتراپی شناختی - رفتاری تقسیم شدند. تصادفی سازی ساده براساس جدول اعداد تصادفی انجام شد، به این صورت که یک عدد به صورت رندوم انتخاب شد و براساس آخرین رقم سمت راست، یکی از گروه ها برای تعیین توالی رندومیزشن استفاده شد. لازم به ذکر است اگر در هنگام انتخاب عدد تصادفی، عدد سمت راست صفر و یا 7 تا 9 بود، آن عدد در نظر گرفته نمی شد و یک عدد تصادفی دوباره انتخاب می شد. این کار تا وقتی که تمام 30 نفر به دو گروه تخصیص داده شوند ادامه پیدا کرد و پنهان سازی با کمک پاکت نامه های مهر و موم شده انجام گرفت و هر دو گروه در دو مرحله زمانی پیش آزمون، پس آزمون مورد سنجش قرار گرفتند. ابزار سنجش در این پژوهش شامل نمایه توده بدنی (BMI) بود. روش آماری در این تحقیق به این صورت است که داده ها با کمک نرم افزارspss  نسخه 23 با خطای 05/0 مورد تحلیل قرار گرفتند. برای توصیف و تحلیل داده ها از شاخص های فراوانی، میانگین، انحراف معیار و تحلیل تی - تست ((T-Test استفاده شد.

نتایج نشان داد که بین گروه هیپنوتراپی شناختی - رفتاری در مقایسه با گروه شناختی - رفتاری در کاهش وزن افراد مبتلا به چاقی تفاوت معناداری وجود دارد. میانگین و انحراف استاندارد درمان شناختی - رفتاری در پیش آزمون (1/4 ± 02/35) و پس آزمون (2/2 ± 5/32) و همچنین میانگین و انحراف استاندارد هیپنوتراپی شناختی - رفتاری در پیش آزمون (30/4 ± 6/35) و در پس آزمون (2/2 ± 1/29) بررسی شد. در گروه هیپنوتراپی شناختی - رفتاری بیش از دو برابر شناختی - رفتاری کاهش داشتیم و این اختلاف به لحاظ آماری معنادار است. تفاوت بین دو گروه آزمایشی از لحاظ آماری معنادار بود (004/0 > P) و مداخله هیپنوتراپی شناختی - رفتاری تاثیر بیشتری در کاهش وزن داشت.

به نظر می رسد که مداخله هیپنوتراپی شناختی - رفتاری بیشتر از شناختی - رفتاری روی کاهش وزن موثر است.