اهمیت و نقش اثر دارونما (پلاسبو) در درمان و کارآزمایی بالینی: یک مرور روایتی

درمانگران و پزشکان از دیرباز اثرات فراتر از دارو و درمان را مد نظر داشته اند. این اثرات که با نام دارونما (پلاسبو) شناخته می شوند محدود به درمان نبوده بلکه مطالعات کارآزمایی بالینی را هم تحت تاثیر قرار می دهند. طوری که اگر تمهیدات لازم انجام نشود تفسیر نتایج مطالعات کارآزمایی بالینی خالی از اشکال نخواهد بود.

اثرات پلاسبو با مدل های متعددی مانند مدل های محاسباتی، شرطی سازی، انتظار و ذهنیت قابل توضیح می باشند. پلاسبو از واسطه ها و مکانیسم های گوناگونی مانند مکانیسم های روانشناختی و نوروبیولوژی برای تاثیرگذاری استفاده می کند.

اثرات پلاسبو در بیماری های مختلف مانند پارکینسون، درد، اسکلروز متعدد، افسردگی، سالمندی و در کودکان مورد بررسی قرار گرفته است. با این حال عوامل متدولوژیک متعددی مانند اثر هاثورن، بازگشت به میانگین، سوگیری های درمانگر و ناظر، نتایج مطالعات مربوط به اثر پلاسبو را می توانند مخدوش کنند.

عدم توجه به این عوامل باعث تفسیر نادرست نتایج مطالعات مربوط به اثر پلاسبو شده است. بنابراین آگاهی از اثرات پلاسبو و زیربنای بیولوژیک آنها و در نظر داشتن آنها در کارآزمایی های بالینی کمک می کند تا ساختار بیولوژیک بدن انسان بهتر شناخته شده و نتیجه کارآزمایی های بالینی بهتر تفسیر شوند.