مطالعه تطبیقی اهداف و محتویات برنامه درسی دوره متوسطه گروه 7 و ایران با هدف شناسایی تفاوت ها و شباهت های مهارت های شناختی و فراشناختی

هدف پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی اهداف و محتویات برنامه درسی دوره متوسطه گروه 7 و ایران با هدف شناسایی تفاوت ها و شباهت های مهارت های شناختی و فراشناختی بوده است که با کشور ایران جهت رسیدن به الگویی مناسب مقایسه شده اند.

این پژوهش یک پژوهش تحلیلی اسنادی با رویکرد تطبیقی است. جامعه آماری پژوهش در مطالعه اول که رویکرد تطبیقی داشته است شامل کلیه اسناد و مدارک، متون چاپی و الکترونیکی در خصوص عناصر برنامه درسی کشورهای منتخب است. کلیه مقالات، سایت های اینترنتی، پژوهش ها و تحقیقات مرتبط با موضوع تحقیق را شامل می شود. در روش دلفی بر حضور خبرگان و متخصصین در موضوع مورد نظر تاکید می شود. در این پژوهش در بخش اول، پس از جستجو در درگاه های رسمی کشورها و پایگاه های اطلاعاتی، کلیه اسناد و مدارکی که حاوی محتوایی از عناصر برنامه درسی این کشورها بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها در پژوهش کیفی عبارت است از فرآیند طبقه بندی، توصیف و ترکیب داده ها. در این بخش پس از جمع آوری اطلاعات و داده ها ابتدا مطالب در 4 بخش هدف، محتوا، روش و ارزشیابی برای هر کشور مجزا گردید. سپس بر مبنای الگوی توافق و تفاوت جان استوارت میل تحلیل گردید. تحلیل در بخش کمی شامل ضریب کندال و تحلیل عامل تاییدی با کمک نرم افزار SPSS22و آموس گرافیک (Amos Graphic) نسخه 23 استفاده شده است. در ضمن در بخش کیفی و استخراج مدل از نرم افزار Maxqda18 استفاده گردید.

نتایج این پژوهش نشان داد اهداف و محتوای برنامه درسی این کشورها اغلب تاکید بر حوزه های کار و اشتغال و به نوعی اقتصاد محور است. در صورتی که در ایران بر این حوزه تاکید چندانی وجود ندارد و اگر چه بر تربیت دینی توجه دارد ولی علی رغم تاکیدات دین مبین اسلام در خصوص کار، خلا پرداختن به این مهم در اهداف و محتوای درسی احساس می شود که پیشنهاد می شود در این زمینه بازنگری لازم انجام شود.

یاری گرفتن از مبانی دینی در این زمینه چون توجه به کار و تلاش در اسلام، پرهیز از تنبلی، قناعت، توجه به کسب و روزی حلال و... بسیار سودمند و رهگشا است. استفاده از مبانی اسلام صرفا در نهی کردن و انتقاد های ظاهری و توجه صرف به نماز و روزه نه تنها دانش آموزان را گریزان می سازد، بلکه رسالت اساسی دین که روشنگر مسیر زندگانی آدم ها است و می تواند در زندگی اجتماعی و اقتصادی آنان راه گشا باشد، محدود می شود. اشاره به این موضوع که طولانی ترین آیه قرآن کریم در حوزه معاملات اقتصادی است از مصادیق اهمیت حوزه اقتصاد در اسلام و گواه این مطلب است. خلا توجهات اقتصادی از باب آماده سازی افراد برای مهارت های شغلی پس از اتمام دوره متوسطه احساس می شود. به نظر می رسد که بهتر است برنامه ریزان در راستای توسعه اقتصادی در این حوزه ورود یابند.