نقش بنیان های اخلاقی در پیش بینی صداقت علمی با میانجیگری جهت گیری دینی

صداقت علمی یکی از مباحث مهم در حوزه آموزش است. امروزه اغلب موسسات علمی و حتی مجلات مختلف علمی و پژوهشی به دنبال راهی برای جلوگیری از تقلب، سرقت و جعل علمی هستند و سیاست هایی در این حوزه به کار گرفته اند. شناخت مولفه های اثرگذار بر وجود صداقت علمی گامی مهم درجهت یافتن راهی بهتر برای تقویت آن است. مولفه های دینی و اخلاقی از مهم ترین متغیرها در حوزه صداقت تحصیلی هستند که در این پژوهش به عنوان متغیرهای اثرگذار بر صداقت علمی انتخاب شده اند.

544 نفر از دانشجویان در حال تحصیل در استان تهران (413 زن و 131 مرد) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده در این پژوهش مشارکت کردند و به سوالات سه پرسشنامه بنیان های اخلاقی (MFQ)، جهت گیری دینی چرخشی (CROI) و تقلب علمی پاسخ دادند. به منظور دستیابی به نمره صداقت علمی، نمرات حاصل از تقلب علمی معکوس شدند. داده ها به کمک نرم افزارهای SPSS 26 و AMOS 24، با روش مدلسازی معادلات ساختاری تحلیل شدند و برازش نهایی مدل مفروض بررسی شد.

میانگین سنی شرکت کنندگان پژوهش 96/23 و انحراف استاندارد آن 43/6 به دست آمد. میانگین سنی شرکت کنندگان پژوهش  و انحراف استاندارد آن 6/43 به دست آمد. یافته های اولیه پژوهش حاکی از آن بودند که بین صداقت علمی با جهت گیری دینی و نمره کل بنیان های اخلاقی همبستگی معنادار در سطح 0/01 وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از بوت استراپ نشان داد که مسیر اثر بنیان های اخلاقی به صداقت علمی مثبت و معنادار و مسیر اثر بنیان های اخلاقی به صداقت علمی با میانجی گری جهت گیری دینی غیرمعنادار است. همچنین مدل مفروض از برازش خوبی برخوردار بود.

جهت گیری دینی، رابطه بین بنیان های اخلاقی و صداقت علمی را به طور کامل میانجی گری می کند. به طور کلی می توان گفت با افزایش نمرات در بنیان های اخلاقی، جهت گیری دینی تحت تاثیر قرار گرفته و صداقت علمی را افزایش می دهد.