بررسی اثر نوآوری و بهره وری بر صادرات محصولات دانش بنیان در کشورهای نوظهور و ایران

چکیده مبسوط

امروزه تمام کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به اهمیت موضوع بهره وری به عنوان یکی از ضرورت های توسعه اقتصادی و کسب برتری رقابتی در عرصه های بین المللی تاکید دارند. براساس تیوری های جدید رشد اقتصادی، این بهره وری است که در درازمدت امکان رشد را فراهم می آورد. از طرفی نیز اهمیت نقش نوآوری در افزایش رقابت پذیری در سطح بین المللی آشکار است. از این رو هدف اصلی در مطالعه پیش رو بررسی راهکارهایی جهت افزایش صادرات محصولات دانش بنیان با استفاده از روابط اقتصادسنجی است.

در مطالعه حاضر از الگوهای اقتصادسنجی فضایی و اطلاعات 11 کشور نوظهور (برزیل، شیلی، چین، کره جنوبی، مالزی، مکزیک، پرو، سنگاپور، هند، لهستان و تایلند) به همراه ایران برای دوره زمانی 1995 الی 2018 جهت بررسی اثر نوآوری و بهره وری بر صادرات محصولات دانش بنیان استفاده شده است.

نتایج حاصل از مدل مختلط رگرسیون-خودرگرسیون حاکی از اثر مثبت و معناداری بالای متغیرهای نوآوری و بهره وری بر صادرات محصولات دانش بنیان می باشد. همچنین بررسی ضرایب همبستگی فضایی نشان می دهد که سرریز فضایی صادرات محصولات دانش بنیان یکی از مهم ترین متغیرهای توضیح دهنده تغییر سطح تولید صادرات محصولات دانش بنیان است. به عبارت دیگر صادرات محصولات دانش بنیان هر کشور از صادرات محصولات دانش بنیان در مناطق همسایه تاثیرپذیر است.

با توجه به نتایج تحقیق انتظار می رود سیاست گذاران و تصمیم گیران اقتصادی توجه جدی به بهبود شاخص نوآوری و بهره وری در راستای ارتقا عملکرد صادرات محصولات دانش بنیان داشته و همچنین در انتخاب، شرکای تجاری و بومی سازی محصولات دانش بنیان وارداتی در جهت مقاوم سازی اقتصاد را مورد توجه قرار دهند.