ارزیابی مقاومت به زنگ برگ ژنوتیپ های آجیلوپس در مرحله های گیاهچه ای و گیاه کامل

گونه های زیادی از آژیلوپس در ایران وجود دارند که بسیاری از آن ها مقاوم به بیماری زنگ گندم هستند. بنابراین با توجه به توانایی بیمارگر ها در شکستن مقاومت، پژوهش هایی که در زمینه شناسایی و بهره گیری از این گونه ها صورت نگرفته است، کافی نیست. برخی از این گونه ها از لحاظ ظاهری به هم شباهت دارند اما دارای سطح پلوییدی متفاوت هستند. به همین دلیل سطح پلوییدی گونه های Aegilops crassa، Ae. neglecta و  Ae. vaviloviiتوسط دستگاه فلوسایتومتری تعیین شد و از گیاه Ae. tauschii (2n=2x=14) به عنوان مرجع استفاده شد. محتوای ژنوم گونه هایAe. crassa و Ae. neglecta حدود دو برابر گیاه مرجع بود و بنابراین به عنوان گونه تتراپلویید (2n=4x) شناسایی شدند درحالی که این مقدار در Ae. vavilovii که هگزاپلویید (2n=6x) بود، حدود سه برابر بود. به منظور شناسایی مقاومت به زنگ برگ، 49 ژنوتیپ خالص از گونه های Ae. crassa،Ae. neglecta، Ae. geniculata، Ae. kotschyi و Ae. biuncialis و گونه Ae. vavilovii بررسی شدند. ابتدا یوریدینیوسپور های چهار پاتوتیپ بر روی رقم گندم روشن که حساس به زنگ برگ می باشد، در گلخانه تکثیر شدند. سپس، همه ژنوتیپ ها در مرحله دو برگی در شرایط 100 درصد رطوبت و 24 ساعت تاریکی با این پاتوتیپ ها مایه زنی شدند. بعد از دو هفته، نمره دهی براساس مقیاس 0 تا 4 انجام شد و ژنوتیپ ها طیف وسیعی از بسیار مقاوم (0;=) تا کاملا حساس (3+) را نشان دادند. در ارزیابی مقاومت در مرحله گیاه کامل نیز، سطوح متفاوتی از مقاومت (MR تا R) مشاهده شد. این پژوهش مقدمه ای بر شناسایی ژن های مقاومت در این ژنوتیپ ها و نوع عمل آن ها در پژوهش های بعدی می باشد.