قابلیت نانوجاذب آلی با پایه کمپوست (Compost/Fe3O4NPs)در پاک سازی خاک های آلوده

فتالات ها از مهمترین آلاینده های نوظهور مطرح در چالش سلامت انسان، ایمنی غذایی و حفظ محیط زیست هستند. در این میان، آلودگی خاک های کشاورزی با ترکیب شیمیایی مختل کننده غدد درون ریز دی(2-اتیل هگزیل) فتالات در سطح جهانی تایید شده است. در این پژوهش قابلیت جذب کمپوست غنی شده با نانوذرهFe3O4، در حذف DEHP شناسایی گردید. تاثیر پارامترهای دوز جاذب در بازه (5-2) گرم بر لیتر،  pH(11-3) و غلظت آلاینده DEHP در بازه (10-5) میلی گرم بر لیتر بر درصد کارایی جذب با روش سطح پاسخ در نرم افزار دیزاین اکسپرت (11.0.3.0) بهینه سازی شد. نتایج آزمایش های تعادلی سینتیک، فرآیند دو مرحله ای را با احتساب 6 ساعت زمان تعادلی، برای جذب اگزوترمیک DEHP در دمای 25 درجه سانتی گراد نشان داد. ضمن آنکه فرآیند جذب با مدل سینتیک خطی و غیرخطی شبه درجه دوم کاذب (0/9932 =R2) و شکل خطی ایزوترم فروندلیچ (0/9906 =R2) به بهترین وجه برازش داده شد. در طراحی مرکب مرکزی، مدل معنی دار درجه دوم در پیش بینی برهم کنش متغیرها به خوبی برازش یافت (Adjusted R2=0/9753 ،P-value<0/0001). شرایط بهینه کارایی جذب 74/173 درصد در شرایط دوز نانوجاذب 4/157 گرم بر لیتر، pH معادل 5/85، غلظت DEHP معادل 4/88 میلی گرم بر لیتر و با مطلوبیت 0/987 حاصل شد. مقایسه طیف های جذبی FTIR، مشارکت فعال باندهای O-H گروه های عاملی فنل، الکل، کربوکسیل و آمین نوع اول (N-H) جاذب را در جذب DEHP از طریق برهم کنش با اکسیژن گروه استرفتالات (C = O) تایید کرد. بنابراین کاربرد جاذب Compost/Fe3O4 NPs با پایه پسماندهای آلی به واسطه کارایی موثر و قابل قبول می تواند به عنوان روشی کم هزینه و دوست دار محیط زیست در حذف آلاینده مقاوم DEHP از بوم سازگان های حساس و نیز با هدف بهبود کارآیی زیست پالایی در خاک های کشاورزی اصلاحی با کمپوست پیشنهاد گردد.