دستوری شدگی فعل «گرفتن» و کاربردهای وجهی آن

   صورت هایی از فعل «گرفتن»، در فارسی امروز، برای بیان مفهوم وجهی فرض و تصویر شرایطی غیر واقعی به کار گرفته می شوند. این پژوهش، پس از مرور بر پیشینه تحقیقات انجام شده در این حوزه و معرفی مبانی نظری در دو حوزه وجهیت و دستوری شدگی، با رویکردی درزمانی، به کاربردهای مختلف فعل «گرفتن» در فارسی باستان، فارسی میانه و فارسی نو پرداخته و با مرور شواهدی از سه دوره زبان، روند دستوری شدگی این فعل و کاربردهای وجهی آن را مورد توجه قرار داده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در این روند، بسط استعاری، مقدم شدن فعل و پذیرفتن بند پیرو به عنوان مفعول باعث شده است تا از طریق ساز وکارهایی مثل بازتحلیل و قیاس، صرف های اول شخص مفرد ماضی، اول شخص مفرد و جمع مضارع و صورت های امر از فعل «گرفتن» از شکل واژگانی خود فاصله بگیرند و با نزدیک تر شدن به کاربردهای دستوری، برای بیان وجهیت غیر واقعی و فرضی به کار گرفته شوند.