واکاوی ویژگی اجتماعی دانش آموزان ابتدایی از منظر معلمان

توجه به ویژگی اجتماعی دانش آموزان در فهرست اهداف آموزشی دوره ابتدایی همواره در طول طراحی و برنامه ریزی ‏درسی مدنظر بوده است؛ زیرا دوره ابتدایی به‏ عنوان دوره ای حیاتی تاثیر بسزایی در آموزش رسمی و ضمنی بعد اجتماعی دانش آموزان به صورت مقطعی و آینده ‏نگر دارد. این مطالعه با هدف واکاوی ویژگی اجتماعی دانش آموزان دوره ابتدایی از منظر معلمان انجام شد.

پژوهش حاضر با رویکرد روش‏ شناختی کیفی و روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی انجام شد. ابزار گردآوری داده‏ ها مصاحبه عمیق نیمه‏ ساختارمند بود. مشارکت-کنندگان پژوهش در سال تحصیلی 1402-1401 به روش هدفمند از میان معلمان دوره ابتدایی شهرهای مختلف کشور ایران انتخاب شدند و با تعداد 14 معلم اشباع اطلاعات حاصل شد. تجزیه وتحلیل محتوای کیفی داده ‏ها به کمک نرم ‏افزار انجام شد.

یافته‏ ها: 

یافته‏ ها نشانگر مهم ترین ویژگی اجتماعی دانش آموزان ابتدایی در شش کد محوری و هفده کد باز و شامل مفهوم دیگران، درک تفاوت‏ها، مسیولیت ‏پذیری، حقوق و وظایف، مهارت تعاملی و عملکردگریزی بود. نتایج نشان‏ دهنده کاهش ویژگی‏های مسیولیت ‏پذیری، آگاهی از حقوق و مهارت تعاملی دانش آموزان و افزایش ویژگی‏های درک دانش آموزان از مفهوم دیگران، تفاوتها و عملکردگریزی در مقایسه با گذشته است.

نتیجه‏ گیری:

 یافته ‏های پژوهش حاضر توجه به ابعاد مسیولیت ‏پذیری، حقوق و وظایف، مهارت تعاملی و عملکردگریزی را در پرورش ویژگی اجتماعی دانش آموزان تایید کرد. تغییرات ایجادشده در ابعاد مختلف ویژگی اجتماعی دانش-آموزان باید سبب تغییر و اصلاح عناصر برنامه درسی ازجمله روش تدریس و گروه ‏بندی دانش آموزان و درنتیجه اصلاح برنامه درسی اجراشده معلمان دوره ابتدایی شود.