شبیه‎سازی عملکرد و زیست‎توده کینوا تحت مدیریت‎های مختلف زراعی با استفاده از مدل AquaCrop

در این پژوهش با توجه به ‎هزین ه‎بر بودن آزمایش‎های مزرعه‎ای، از مدل AquaCrop برای شبیه‎ سازی اثر عواملی نظیر روش کاشت، زمان کاشت و رقم مورد استفاده بر عملکرد و زیست‎ توده کینوا استفاده شد. به‎ منظور ارزیابی این مدل گیاهی، طرح تحقیقاتی در سال‎های زراعی 98-1397 و 99-1398، در اهواز اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تاریخ کاشت به عنوان فاکتور اصلی در چهار زمان (T1: 30 مهر، T2: 10 آبان، T3: 20 آبان و T4: 30 آبان)، فاکتور فرعی روش کاشت به دو صورت (R1: نشاکاری و R2: مستقیم) و فاکتور فرعی فرعی ارقام (C1: گیزا، C2: کیو26 و C3: تیتیکاکا) بود. خطای مدل AquaCrop برای شبیه‎سازی عملکرد کینوا در تاریخ‎های T1، T2، T3 و T4 به‎ترتیب 221/9، 161/8، 103/8 و 101/8 کیلوگرم بر هکتار بود. خطای شبیه‎سازی این مدل برای شبیه‎سازی زیست‎توده در تاریخ‎ های اشاره شده به‎ ترتیب 689/1، 662/9، 633/4 و 633/8 کیلوگرم بر هکتار بود. خطای مدل AquaCrop برای شبیه‎ سازی عملکرد و زیست‎ توده در کشت مستقیم به‎ ترتیب 78/5 و 35/0 درصد بود. کمترین خطای شبیه‎سازی عملکرد و زیست‎ توده در رقم تیتیکاکا مشاهده ‎شد. خطای شبیه‎ سازی عملکرد رقم کیو26 و زیست‎ توده گیزا بیشتر از سایر ارقام بود. با این وجود اختلاف خطا در شبی ه‎سازی عملکرد و زیست‎ توده‎ رقم ‎های مختلف حداکثر 17/5 و 5/3 درصد به‎ دست آمد که قابل چشم‎پوشی است. در حالت کلی، کارایی مدل AquaCrop مطلوب (EF>0.90 و d>0.90) و دقت آن عالی (NRMSE<0.1) تعیین شد. براساس نتایج، کاربرد این مدل گیاهی برای شبیه ‎سازی کینوا پیشنهاد می‎شود گرچه خطای آن برای کشت مستقیم در اواسط و انتهای آبان کمتر از سایر شرایط است.