به کارگیری قانون بنفورد برای کشف دستکاری داده های حسابداری در بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

نگرانی فزاینده ای در بازارهای مالی در مورد کیفیت صورت های مالی منتشر شده توسط شرکت ها وجود دارد. با بزرگتر شدن شرکتها، صورتهای مالی آنها پیچیدهتر میشود و در نتیجه، کشف تقلب دشوارتر و گرانتر میشود. هدف تحقیق حاضر بکارگیری قانون بنفورد برای کشف دستکاری داده های حسابداری در بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه انتخاب شده از بین 13 بانک پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره مالی 1396-1399 که مرتبط با موضوع می باشند به عنوان نمونه به روش حذف سیستماتیک مورد پژوهش قرار گرفتند. در این پژوهش دستکاری سود با استفاده از اقلام تعهدی کل متغیر وابسته و انحراف صورت های مالی از قانون بنفورد به عنوان متغیر مستقل و افزایش سرمایه از محل انتشار اوراق سهام، مجموع ارزش اوراق بازار سهام، جریان نقد عملیاتی غیرعادی، نرخ بازده دارایی، جمع ارزش دفتری دارایی به عنوان متغیرهای کنترلی است. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش حاضر از دو نوع روش آماری توصیفی و استنباطی استفاده شده است. به منظور تلخیص داده ها، ابتدا متغیرها با استفاده از داده های جمع آوری شده برای هر یک از بانک ها و هر یک از سالهای مورد مطالعه محاسبه و با استفاده از نرم افزار Eviews اقدام به آزمون فرضیه های پژوهش گردید. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان دهنده آن است که توزیع ارقام داده های مالی شرکت-سال در بانک ها از توزیع ارقام طبق قانون بنفورد پیروی نمی کند و انحراف بالای صورت های مالی از قانون بنفورد بیان کننده وجود دستکاری سود در صورت های مالی بانک های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران است.